27/04/2024
Главная / Маданият / Упка касалликлари белгилари даволаш

Упка касалликлари белгилари даволаш

Упка касалликлари асосан астма, бронхит, кукрак кафасида сув тупланиши, нафас кисилиши, гидатик кист, плеврит, сил, пневмониядан иборат. Енг кенг таркалган упка касалликлари астма ва КОAХ (сурункали обструктив упка касаллиги). Упка касалликлари билан огриган беморлар одатда нафас олиш шикоятлари билан шифокорга мурожаат килишади.

764_big

Упка касалликлари орасида кенг таркалган астма; Бу упкада хаво найчаларининг торайиши натижасида беморнинг нафас олиши кийин булган холат. Баъзи одамлар чанг, соч, аспирин каби нарсаларга аллергияга эга. Улар сезгир булган ушбу моддаларга таъсир килиш натижасида ривожланиши мумкин булган астма хуружи, баъзида умумий упка касаллиги булган астманинг биринчи аломати сифатида каралиши мумкин. Биринчи нарса бу фавкулодда вазиятни бартараф етишдир. Aстмада энг куп учрайдиган шикоятлар;

• нафас кисилиши
• 3 хафтадан ортик давом етадиган йутал
• Кукрак кафасида хуштак чалиш
• Кукрак кафасидаги сикилиш хисси.

Aстмада нафас кисилиши хужумлар билан бирга келади ва беморни, айникса кечаси уйготади. Беморда одатда астма хуружлари орасида нафас кисилиши булмайди. Баъзи беморларда нафас кисилиши доимий булиши мумкин. Йутал билан бирга астма шакллари мавжуд. Aйникса, кечаси пайдо буладиган ва беморни уйготадиган йутал булса ва кучли йутал булса, астма ехтимолини хисобга олиш керак.

Упка касалликлари орасида астма купинча хужумлар шаклида ривожланади. Хужумлар одатда тетикга эга ва купчилик беморларда бу аллергендир. Бундан ташкари, инфекциялардан кейин астма хуружлари тез-тез учрайди. Aстма хуружи пайтида нафас йулларида яллигланиш кучаяди ва нафас олиш йулларини торайтиради. Нафас йулларида шиллик хосил килувчи хужайралар секрецияси кучаяди ва шиллик тикинлар пайдо булиб, нафас олиш йулларини тусиб куяди. Бунинг ортидан хаво йуллари атрофидаги мушак толаларининг кискариши кузатилади, бу эса мавжуд торайишни янада оширади.

Aстма асосан генетик касалликдир. Узларининг якин кариндошларида астма билан огриган одамларда астма ривожланиши эхтимоли купрок. Нафасни тулик даволаш мумкин эмас, аммо шифокорнинг бемор ва унинг кариндошлари билан яхши хамкорлиги касалликни тулик назорат килишни таъминлайди. Бошкариладиган астма деганда нима тушунилади; хафтада икки ёки ундан кам аломатларга эга булиш, хафтада икки ёки ундан кам йенгиллаштирувчи дори-дармонларни куллаш, яхши упка функцияси тест натижалари (ПЕФ ёки ФЕВ), тунда ёки ерта тонгда уйгонмаслик ва спорт, иш ёки чекловларсиз мактабда жисмоний фаолият.

Энг кенг таркалган упка касаллиги КОAХ. КОAХ, “сурункали бронхит”, “сурункали бронхит” деб хам аталади, упкада хаво йулларининг торайиши туфайли нафас олиш пайтида хаво окимининг чекланиши билан тавсифланади. Унинг енг мухим хусусияти шундаки, у упка ичидаги ва ташкаридаги хавони нафас кисилишига олиб келадиган даражада чеклайди. Бошка упка касалликларида булгани каби, КОAХ хам нафас йулларининг шикоятлари билан намоён булади. Беморларнинг енг куп учрайдиган шикоятлари:

• Йутал
• кутиш
• Кон тупуриш
• нафас кисилиши
• Коннинг кислород билан туйинганлик даражасининг пасайиши
• Юрак йетишмовчилиги туфайли оёкларнинг шишиши
• Кукрак кафасининг тикилиши
• хириллаш

Огир упка касалликлари, шу жумладан КОAХ билан огриган беморларда нафас етишмовчилиги пайтида кислородли терапия кулланилади. Огир КОAХ билан огриган беморлар кунига камида 15 соат кислороддан доимий фойдаланишлари керак. Узок муддатли кислородли терапия учун “кислород концентраторлари” деб номланган тунги улчамдаги кичик асбоблар кулланилади. Ушбу курилманинг узи хона хавосидан кислород чикаради. Беморлар хам баъзи кушимча ехтиёт чораларини куришлари керак;

• Энгил жисмоний машклар килиш керак. Доимий утириш мушакларни заифлаштиради ва нафас кисилиши кучаяди.
• Совук ва хаво ифлосланган соатларда кучага чикмаслик керак.
• Тез-тез ораликда оз микдорда овкатланиш одатига эга булиш керак.
• Озик-овкатлар асосан сувли овкатлардан иборат булиши керак. Каттик ва огир озик-овкат нафас кисилишини оширади.
• Хазмсизлик ва газ шикоятларини келтириб чикарадиган овкатлардан воз кечиш керак.
• Куп микдорда суюклик ичиш керак.
• Ортикча вазнли беморларнинг шикоятлари шунчалик купаяди. Огирликни назорат килишни таъминлаш керак.
• Гриппга карши эмлаш хар йили кузда берилиши керак. Грипп билан касаллик ёмонлашади, шикоятлар кучаяди ва одатда касалхонага ёткизиш талаб этилади.

 

Хаккимизда

Яна маълумот

scale_1200-1

Кунгил айниши сабаблари

КУНГИЛ АЙНИШ ВА ИЧ КЕТИШ САБАБЛАРИ   Овкат хазм килиш тизимингиз безовта булганда ёки соглигингизга зарар …