Жума куни насиҳати: ота -онаси олдидаги 6 масулияти

“Кимдир ота онасига” Уф! Сиз мени қабрдан олиб чиқишларига вада берасиз, лекин мендан олдин кўп авлодлар ўтганми? ” Улар Аллоҳдан ёрдам сўраб дуо қилишади: “Вой, вой! Ишонинг, Аллоҳнинг вадаси ҳақдир! ” У яна шундай жавоб беради: “Бу фақат қадимги халқларнинг эртаклари” (Ал-Аҳкаф, 17).

Ота -оналар ҳар қандай оиланинг таянчидир, унинг мақсади болаларни тарбиялаш ва туғишдир. Ҳомиладорликнинг тўққиз ойида она болани эҳтиёткорлик билан ўз танасида олиб юради, бу даврда кўплаб қийинчиликларни бошдан кечиради, лекин уларни енгиб, болани туғади. Заиф ва она қарамоғига муҳтож бўлган бола учун у уйқу ва дам олишни унутади. Она учун бола ўзидан кўра муҳимроқ бўлади: у боласини овқатлантирмагунча овқат емайди, киймагунча киймайди, боласи оғриқдан азоб чекаётганида кўпроқ азоб чекади.

Ота -оналаримиз эвазига ҳеч нарса талаб қилмасдан бизга ғамхўрлик қилишади. Ваҳоланки, Ислом болаларни ўз ота -оналари олдидаги масулиятига этибор беришга чақиради ва уларга муайян вазифаларни юклайди. Болаларнинг ота ва онага нисбатан мажбуриятларини қуйидаги тартибда тартибга солиш мумкин:

1. Бизнинг энг муҳим вазифаларимиздан бири ота -онамизни севиш ва ҳурмат қилиш, уларга ҳар доим яхши муомала қилиш, улар билан муҳаббат ва ҳамжиҳатликда яшашдир. Биз ҳар бир талабини, агар ҳаром бўлмаса, бажаришга ҳаракат қилишимиз керак. Зеро, бу Аллоҳнинг розилигига олиб борадиган йўллардан биридир. Пайғамбаримиз (с.а.в.) айтганлари бежиз эмас: “Унинг ёнида ота -онаси ёки улардан бири қариган чоғида жаннатга эриша олмаган, дўзахга тушганга ланат бўлсин” (Муслим).

2. Ота-онангизга яхшилик қилинг (Исро, 23-24). Пайғамбаримиз (с.а.в.) битта одамнинг саволига: “Ким яхшилик қила олади?” – уч марта жавоб берди: “Она”, фақат тўртинчи марта: “Ота” (Бухорий).

3. Уларнинг кундалик эҳтиёжларини, моддий ва манавий эҳтиёжларини таминлаш. Агар ота-оналар муҳтожликда яшаса, уларга ғамхўрлик қилиш ҳам ахлоқий, ҳам диний-ҳуқуқий нуқтаи назардан фарзандлар зиммасидадир (Ал-Бакара, 215).

4. Уларга ҳурмат билан муносабатда бўлинг. Халқ урф -одатларимизда катталарга ҳурмат ва кичикларга бўлган муҳаббат намоён бўлади. Пайғамбаримиз (с.а.в.) ота -онага ҳурмасизликни энг катта гуноҳлардан бири деб билганлар:”Сизга енг катта гуноҳларни айтиб берайми?” – деб сўради у. Саҳобалар: “Ҳа, бизга кҳабар беринг, ё Расулуллоҳ!” Кейин у: “Одам ўлдириш ва ёлғон гапириш ҳуқуқисиз, ота -онасига зид бўлган, Аллоҳга тенг тутиш” (Букҳорий).

5. Одобсиз сўзларни айтманг ва уларни ранжитадиган гаплардан қочинг. Ҳаром – нафақат ота -онангизга ёмонлик қилиш, балки уларга ёмон сўзлар айтилишига сабаб бўлиш. Буйруқдан ташқари: “Ҳатто” Оҳ! “Деманг. Саҳобалар: “Ким ота -онасини ранжитишга журат есин?” Пайғамбар (с.а.в.): “У бошқа бировнинг онасини ҳақорат қилади, ота -онасини ҳам ҳақорат қилади”, деб жавоб берган (Бухорий). 6. Ўтган ота -онани меҳр билан эсланг, улар учун дуо қилинг (Иброҳим, 41).