Пазанда – Pazanda Ҳархела маълумотлар
Томоқ ёки томоқ соҳасидаги қичишиш нафақат ноқулай, балки кўпинча қабул қилиниши мумкин бўлмаган касаллик жараёнининг аломати бўлиши мумкин. Хусусан, шамоллаш, грипп, томоқ оғриғи ва бронхит кўпинча томоқдаги тирнаш хусусияти ёки қичишиш билан намоён бўлади.
Оғиз бўшлиғи ва қизилўнгач орасидаги ошқозон-ичак тизимининг юқори қисми фаренкс (лот. пҳарйнх) деб аталади.
Фарингит – бу фаренкснинг яллиғланиши. Фарингит пайтида фаренкснинг шиллиқ қавати ва лимфа тўқималари яллиғланади.
Кўп ҳолларда фарингит турли вируслар (аденовирус, риновирус, параинфлуенза вируси ва бошқалар) томонидан қўзғатилади. Ўткир фарингит одатда ҳар қандай респиратор инфекциянинг фонида ривожланади. Камдан кам ҳолларда фарингит бактериялар ва қўзиқоринлардан келиб чиқади.
Фарингитнинг белгилари қуйидагилардан иборат:
– томоқ оғриғи
– томоқдаги қичишиш, шишиш
– томоқдаги қуруқлик
– ҳароратнинг ошиши
– томоқдаги лимфа тугунларининг катталашиши.
Фарингит белгилари ангина ва ларингит (ҳалқум яллиғланиши) белгиларига ўхшайди. Ушбу касалликларни даволаш бошқача. Шундай қилиб, антибиотиклар одатда ангина пайтида қўлланилади, аммо фарингит ва ларингит пайтида антибиотиклар одатда қўлланилмайди. Шу сабабли, аниқ ташхис қўйиш учун КББ шифокорига мурожаат қилиш керак. Шифокор беморни текширади ва агар керак бўлса, томоққа тампон олади.
Ўткир фарингитни даволаш керак. Aгар даволанмаса, фарингит сурункали шаклга ўтиши мумкин. Сурункали фарингитнинг бошқа сабаблари қуйидагилардан иборат: юқори нафас йўлларининг сурункали инфекциялари ва фаренкс шиллиқ қаватининг сурункали тирнаш хусусияти. Ушбу тирнаш хусусияти сабаби спиртли ичимликларни истеъмол қилиш, чанг, турли хил кимёвий моддалар (бўёқ ва бошқалар) бўлиши мумкин. Сурункали фарингит пайтида симптомлар камроқ аниқланади – бемор томоқдаги қуруқлик ва қичишишни ҳис қилади, беморда қуруқ тирнаш хусусияти берувчи йўтал бор.
Фарингитни даволаш унинг сабабига боғлиқ. Фақат шифокор сабабни аниқлай олади.Кўп ҳолларда фарингит вируслардан келиб чиқади. Вирусли фарингитни даволашда антибиотиклар қўлланилмайди. Aнтибиотиклар вирусларга таъсир қилмайди. Беморга чайқалишлар, инҳалиялар, бузадиган амаллар кўринишидаги препаратлар ва махсус терапевтик пастиллар буюрилади.
Фарингит пайтида сиз кўп суюқлик ичишингиз керак. Шифокорлар илиқ сут, малина мураббоси билан чой, ромашка ва адаçайı инфузияларини тавсия қиладилар. Фарингит пайтида жуда иссиқ, совуқ, шўр, нордон, баҳаратлı овқатлар истеъмол қилмаслик, иссиқ ва суюқ ичимликлар, спиртли ичимликлар ичиш керак. Бундан ташқари, чекишни ташлашингиз керак. Буларнинг барчаси фаренксни безовта қилади, шунинг учун бемор кейинроқ тузалиб кетади.
Aгар фарингитнинг сабаби ҳар қандай бактерия бўлса, у ҳолда антибиотиклар буюрилади. Баъзида фарингитнинг сабаби қўзиқорин ҳисобланади. Бундай ҳолда антифунгал воситалар қўлланилади.
