suv haqida maqollar
Er — xazina, suv — gavhar.
Erni buzadigan ham suv, tuzadigan ham suv.
Oldingdan oqqan suvni qadri yo’q.
Suv — zar, suvchi — zargar.
Suvning ko’rinishi muloyim, bag’ri esa tosh.
Suvning ozi ham bir balo, ko’pi ham bir balo.
Do’st do’stga boqar, suv soyga oqar.
Oshning tami tuz bilan, suvning tami muz bilan.
Suv — hayot manbai.
Suvni bersang elga, yasharsan ming yilga.
Har toycha o’zi suv ichgan bulog’ini maqtar.
Oqar suvning haromi yo’q.
Bir kishi ariq qazar, ming kishi suv ichar.
Ko’lmak suvga — sassiq alaf.
Ko’r ko’rni topar, suv — chuqurni.
Oy suluvi — nur, Soy suluvi — suv.
Birov suv topolmaydi ichgani, birov suv topolmaydi kechgani.
Suvni ming qaynasa ham quyulmas.
Suv ichadigan qudug’ingga tupurma.
Suv ichganda, ariq qaziganni unutma.
Suvni ich, chashmani bulg’ama.
Yiroqdagi suv bilan chanqoqlik qonmas.
Suv ham qattiq yerda to’xtab turar.
Toshni siqqan bilan suv chiqmas.
Pismiq, telba farq qilar, tinch oqqan suv g’arq qilar.
Suvga suyanma, yovga sig’inma.
Kitob haqida maqollar
Kitob — aql qayrog’i.
Kitob ko’rmagan kalla — giyoh unmagan dala.
Kitobsiz aql — qanosiz qush.
Kitoblar — aql farzandlaridir.
Kitoblar jonsiz, ammo sodiq do’stlardir.
Kitob bilim bulog’i — o’quvchining o’rtog’i
Kitob khazina, bilim boylik
Kitobdan yakhshi do’st yo’q)
Kitob-beminnat dost
Ustoz haqida maqollar
Ustoz otangdek ulug’
Ustozsiz shogirt- jonsiz kesak
Ustoz bilimli — shogird ilmli.
Ustoz ko’rmagan shogird Har maqomga yo’rg’alar
Ustadan shogirt o’zar
til haqida maqollar
Aytar so’zni ayt,
Aytmas so’zdan qayt.
Anjom – uy ziynati,
So’z – inson ziynati.
Ariqni suv bezar,
Odamni – so’z.
Achchiq til – zahri ilon,
Chuchuk tilga – jon qurbon.
Bemorga shirin so’z kerak,
Aqlsizga – ko’z.
Bir tavakkal buzadi,
Ming qayg’uning qalasin.
Bir shirin so’z bitkazar,
Ming ko’ngilning yarasin.
Bug’doy noning bo’lma ham,
Bug’doy so’zing bo’lsin.
Gapning yomoni pichir.
Gapning qisqasi – yaxshi,
Qisqasidan hissasi – yaxshi.
Duo bilan el ko’karar,
Yomg’ir bilan er ko’karar.
Do’st orttiraman desang,
Shirin suhbat qil.
Dushman orttiraman desang,
Chaqirtikan bo’l.
Yomon til yo jonga urar,
Yo – imonga.
Yomonning tili bor,
Yakhshining – dili.
Yomonning yuzi qursin,
Gapirgan so’zi qursin.
Iliq so’z – shakar,
Sovuq so’z – zahar.
Issiq kiyim tanni ilitar,
Issiq so’z jonni ilitar.
Yo’l quvgan khazinaga yo’liqar,
So’z quvgan – baloga.
Kishining o’zi etmagan erga so’zi etar.
Mazali so’zga quloq charchamas.
Muzdan suv tomar,
So’zamoldan – bol.
Aytar so’zni ayt,
Aytmas so’zdan qayt.
Anjom – uy ziynati,
So’z – inson ziynati.
Ariqni suv bezar,
Odamni – so’z.
Achchiq til – zahri ilon,
Chuchuk tilga – jon qurbon.
Bemorga shirin so’z kerak,
Aqlsizga – ko’z.
Bir tavakkal buzadi,
Ming qayg’uning qalasin.
Bir shirin so’z bitkazar,
Ming ko’ngilning yarasin.
Bug’doy noning bo’lma ham,
Bug’doy so’zing bo’lsin.
Gapning yomoni pichir.
Gapning qisqasi – yakhshi,
Qisqasidan hissasi – yakhshi.
Duo bilan el ko’karar,
Yomg’ir bilan er ko’karar.
Do’st orttiraman desang,
Shirin suhbat qil.
Dushman orttiraman desang,
Chaqirtikan bo’l.
Yomon til yo jonga urar,
Yo – imonga.
Yomonning tili bor,
Yakhshining – dili.
Yomonning yuzi qursin,
Gapirgan so’zi qursin.
Iliq so’z – shakar,
Sovuq so’z – zahar.
Issiq kiyim tanni ilitar,
Issiq so’z jonni ilitar.
Yo’l quvgan khazinaga yo’liqar,
So’z quvgan – baloga.
Kishining o’zi etmagan erga so’zi etar.
Mazali so’zga quloq charchamas.
Muzdan suv tomar,
So’zamoldan – bol.
Odob haqida maqollar
Avval salom, badaz kalom.
Amri padar — arshdan alo.
Bir kattani bil,
Bir kichikni bil.
Bola — aziz, odobi undan aziz.
Bolaning erkasi — bitning sirkasi.
Bosh bo’lmagan uyda,
Otasi turib o’g’li so’zlar.
Yolg’iz bolaga indamasang, ko’payar.
Inson — odobi bilan,
Osmon — oftobi bilan.
Kattaga katta bo’l,
Kichikka — kichik.
Kattaga salom ber,
Kichikka — kalom.
Kattada izzat yo’q,
Kichikda xizmat yo’q.
Katta izzatda —
Kichik khizmatda.
Kattani katta desang, o’zidan ketar,
Kichikni katta desang, kattaga etar.
Kattaning uyalgisi kelsa, kichikka tegar.
Kattaning hurmati — qarz,
Kichikka salom — farz.
Ko’p o’ynagan bola,
El ko’zida ola.
Odob bozorda sotilmas.
Odob — Irishining zeb-u ziynati.
Odob — oltindan qimmat.
Odob — peshada,
Gunoh — teshada.
Odobli bola elga manzur.
Odobli kelinning supurgisi xashak ostida turar.
Odobli o’g’il — ko’kdagi yulduz,
Odobli qiz — yoqadagi qunduz.
Odoblilik belgisi —
Eshilib salom bergani.
Yaqinlikning belgisi —
Kelib-ketib turgani.
Odobni beodobdan o’rgan.
Odobning — boshi til.
Odobsiz betga chopar.
Oltin olmay, odob ol,
Odob oltin emasmi.
Onangga boshingni kham qil,
Otangga gapingni kam qil.
Onasi maqtagan qizni olma,
Yangasi maqtagan qizdan qolma.
Ota bo’hsh oson, odob berish qiyin.
Ota oldida kek urma,
Odobingga chek urma.
Ota oldidan o’tma,
Odob oldidan ketma.
Otang bolasi bo’lma,
Odam bolasi bo’l.
Otang tazirini olmay desang,
Odam tasirini ol.
Otasi tentakning biri — tentak,
Onasi tentakning bari — tentak.
Osh kattadan, suv kichikdan.
Osh kelsa, egin,
So’z kelsa, degin.
Og’ani ko’rib ini o’sar,
Opani ko’rib — singil.
Payg’ambar qizi bo’lma,
Otang qizi bo’l.
Rahm ema etimga,
Etim urar betingga.
Sadaqasiga qarab — savobi,
So’ziga qarab — javobi.
Salom — kattadan,
Alif — nuqtadan.
Salom ham — farz,
Alik ham — farz.
Suvga tupurgan — koski,
Quduqqa tupurgan — kofir.
So’z kishining — o’zagi,
Odob kishining — bezagi.
Tegirmonni suv buzar,
Odamni odam buzar.
Tek turganga shayton tayoq tutqazar.
Turqi buzuqdan xulqi buzuq yomon.
Urug’ingga so’z aytsang,
Orasini uzib ayt.
Otang ishga buyursa,
Namozingni buzib ayt.
Usta borida qo’lingni tiy,
Ustod borida — tllingni.
Usta bo’lsang, ustozingni unutma.
Ustozingga tik qarasang, to’zasan,
Hurmat qilsang, asta-asta o’zasan.
Chakki yursang, dakki ersan.
Cho’ponni tayog’idan bil,
Kelinni — oyog’idan.
Shalp yursang, shapaki ersan.
Shamolimni so’kma,
Tuzimni erga to’kma.
Shapaloq bilan yuz qizarar.
Eshik ochiq bo’lsa ham, so’rab kir.
Yaxshi bola yog’ keltirar.
Yomon bola dog’ keltirar.
Yaxshi bola nom keltirar,
Yomon bola g’am keltirar.
Yaxshi bola — otaga quvvat,
Yomon bola — uqubat.
Yaxshi bola — suyuk,
Yomon bola — kuyuk.
Yaxshi bola — to’rga tortar,
Yomon bola — go’rga.
Yaxshi bola shon keltirar,
Yomon bola qon keltirar.
Yaxshi boladan rahmat,
Yomon boladan — lanat.
Yaxshi xulq — kishining husni.
Yaxshi yaroqsiz bo’lar,
Yomon — quloqsiz.
Yaxshi qiz erta turib, soch tarar,
Yomon qiz erta turib, non so’rar.
O’ynoqi qo’zi oyna sindirar.
O’ynoqi buzoq o’t bosar.
O’rinsiz qiliqdan o’rinli yumruq yaxshi.
O’g’ilga o’g’il bo’lmasang,
Uviq tegar boshingga.
Kelinga kelin bo’lmasang.
Kelisop tegar boshingga.
O’g’irlik osh badanga yuqmas,
Yomon bola ota-onaga boqmas.
Qaynanalik kelin — qarqara kelin,
Qaynanasiz kelin — maskhara kelin.
Qiz bola uyda yakhshi,
Er bola elda yakhshi.
Qizim uyda, qilig’i tuzda.
Qizni erkalatsang, erningga tepar,
O’g’ilni erkalatsang, burningga tepar.
Qizning erkasi — echkining serkasi.
Qizining qilig’i ko’chada bilinar.
Qobil farzand — jonga payvand.
Qobil o’g’il otga mindirar,
Noqobil — otdan tushirar.
Qobil o’g’il rohat keltirar,
Noqobil o’g’il — mehnat.
Qovun qovundan rang olar.
Qo’yni — serka,
O’yinni erka boshlar.
Hay-hay sening yurishing,
Bordir sening bir ishing.
Husn xulqi bilan chiroyli.
Husn husn emas, odob husn.
Ho’l yog’ochni egmagin,
Tegmaganga tegmagin.