29/03/2024
Главная / Жамият / Маколлар узбек тилида

Маколлар узбек тилида

сув хакида маколлар

maxresdefault

Ер — хазина, сув — гавхар.
Ерни бузадиган хам сув, тузадиган хам сув.
Олдингдан оккан сувни кадри йук.
Сув — зар, сувчи — заргар.
Сувнинг куриниши мулойим, багри эса тош.
Сувнинг ози хам бир бало, купи хам бир бало.
Дуст дустга бокар, сув сойга окар.
Ошнинг тами туз билан, сувнинг тами муз билан.
Сув — хаёт манбаи.
Сувни берсанг элга, яшарсан минг йилга.
Хар тойча узи сув ичган булогини мактар.
Окар сувнинг хароми йук.
Бир киши арик казар, минг киши сув ичар.
Кулмак сувга — сассик алаф.
Кур курни топар, сув — чукурни.
Ой сулуви — нур, Сой сулуви — сув.
Биров сув тополмайди ичгани, биров сув тополмайди кечгани.
Сувни минг кайнаса хам куюлмас.
Сув ичадиган кудугингга тупурма.
Сув ичганда, арик казиганни унутма.
Сувни ич, чашмани булгама.
Йирокдаги сув билан чанкоклик конмас.
Сув хам каттик йерда тухтаб турар.
Тошни сиккан билан сув чикмас.
Писмик, телба фарк килар, тинч оккан сув гарк килар.
Сувга суянма, ёвга сигинма.

Китоб хакида маколлар

Китоб — акл кайроги.
Китоб курмаган калла — гиёх унмаган дала.
Китобсиз акл — каносиз куш.
Китоблар — акл фарзандларидир.
Китоблар жонсиз, аммо содик дустлардир.
Китоб билим булоги — укувчининг уртоги
Китоб кхазина, билим бойлик
Китобдан якхши дуст йук)
Китоб-беминнат дост

Устоз хакида маколлар

Устоз отангдек улуг

Устозсиз шогирт- жонсиз кесак

Устоз билимли — шогирд илмли.

Устоз курмаган шогирд Хар макомга йургалар

Устадан шогирт узар

 тил хакида маколлар

Айтар сузни айт,
Айтмас суздан кайт.

Анжом – уй зийнати,
Суз – инсон зийнати.

Арикни сув безар,
Одамни – суз.

Аччик тил – захри илон,
Чучук тилга – жон курбон.

Беморга ширин суз керак,
Аклсизга – куз.

Бир таваккал бузади,
Минг кайгунинг каласин.
Бир ширин суз битказар,
Минг кунгилнинг ярасин.

Бугдой нонинг булма хам,
Бугдой сузинг булсин.

Гапнинг ёмони пичир.

Гапнинг кискаси – яхши,
Кискасидан хиссаси – яхши.

Дуо билан ел кукарар,
Ёмгир билан ер кукарар.

Дуст орттираман десанг,
Ширин сухбат кил.
Душман орттираман десанг,
Чакиртикан бул.

Ёмон тил ё жонга урар,
Ё – имонга.

Ёмоннинг тили бор,
Якхшининг – дили.

Ёмоннинг юзи курсин,
Гапирган сузи курсин.

Илик суз – шакар,
Совук суз – захар.

Иссик кийим танни илитар,
Иссик суз жонни илитар.

Йул кувган кхазинага йуликар,
Суз кувган – балога.

Кишининг узи етмаган ерга сузи етар.

Мазали сузга кулок чарчамас.

Муздан сув томар,
Сузамолдан – бол.

Айтар сузни айт,
Айтмас суздан кайт.

Анжом – уй зийнати,
Суз – инсон зийнати.

Арикни сув безар,
Одамни – суз.

Аччик тил – захри илон,
Чучук тилга – жон курбон.

Беморга ширин суз керак,
Аклсизга – куз.

Бир таваккал бузади,
Минг кайгунинг каласин.
Бир ширин суз битказар,
Минг кунгилнинг ярасин.

Бугдой нонинг булма хам,
Бугдой сузинг булсин.

Гапнинг ёмони пичир.

Гапнинг кискаси – якхши,
Кискасидан хиссаси – якхши.

Дуо билан ел кукарар,
Ёмгир билан ер кукарар.

Дуст орттираман десанг,
Ширин сухбат кил.
Душман орттираман десанг,
Чакиртикан бул.

Ёмон тил ё жонга урар,
Ё – имонга.

Ёмоннинг тили бор,
Якхшининг – дили.

Ёмоннинг юзи курсин,
Гапирган сузи курсин.

Илик суз – шакар,
Совук суз – захар.

Иссик кийим танни илитар,
Иссик суз жонни илитар.

Йул кувган кхазинага йуликар,
Суз кувган – балога.

Кишининг узи етмаган ерга сузи етар.

Мазали сузга кулок чарчамас.

Муздан сув томар,
Сузамолдан – бол.

 дустлик хакида маколлар

Айбсиз дуст излаган дуссиз колар.

Асли душман ел булмас,

Етакни кессанг, енг булмас.

***

Асли кора окармас.
***

Акли купни дов олмас,

Дусти купни ёв олмас.

***

Балик сувсиз яшамас,

Инсон – дуссиз.

***

Билаги алп бирни йикар,

Дусти куп – мингни.

***

Бир курган – таниш,

Икки курган – билиш.

***

Бургут кучи – оёгида,

Одамники – дустликда.

***

Дарахт – илдизи билан,

Одам – дустлари билан.

***

Душман базан кулдирар,

Унгай топса, улдирар.

***

Душман дуст орасидан чикар.

***

Душман сирингни угирлар,

Дуст кхатонгни тугрилар.

***

Душман чакирса борма,

Дуст чакирса, колма.

***

Душман улар, дуст колар,

Усма кетар, кош колар.

***

Душманга жонингни берсанг хам,

Сирингни берма.

***

Душманга чох казигунча,

Дустингга уй солиб бер.

***

Душманимнинг дусти – менинг душманим,

Душманимнинг душмани – менинг дустим.

***

Душманингдан куркма, мунофикдан курк.

***

Душманингни каргама, дустингга тегар.

***

Душманингнинг улимини тилагунча,

Жонингнинг соглигини тила.

***

Душманинг совгасидан курк.

***

Дуст ачитиб гапирар,

Душман – кулдириб.

***

Дуст бошга бокар,

Душман – оёкка.

***

Дуст булсанг, дустингнинг айбини тузат.

***

Дуст минг булса хам – оз,

Душман бир булса хам – куп.

***

Дуст олдингда гапирар,

Душман – оркангдан.

***

Дуст – олтининг,

Душман – котилинг.

***

Дуст огир кунда билинар.

***

Дуст суйганнинг тусига бокма.

***

Дуст сузини ташлама,

Ташлаб бошинг кашлама.

***

Дуст узокда булса хам, кунгли якин.

***

Дуст егиз,

Душман – саккиз.

***

Дуст юзингга бокар,

Душман – изингга.

***

Дуст хисоби – дилда.

***

Дустга душман булиш осон,

Душманга дуст булиш кийин.

***

Дустга ёлгон, душманга чин гапирма.

***

Дустга кхиёнат килма,

Душманга – шафкат.

***

Дусти нодондан душмани доно яхши.

***

Дустинг учун захар ют.

***

Дустингга рост гапир,

Душманингга – мактаниб.

***

Дустингнинг ошини касдингдан ич.

***

Дустларимдан узинг сакла,

Душманларимни узим биламан.

***

Дустлик – барча бойликдан афзал.

***

Дуссиз бошим – тузсиз ошим.

***

Ел омонлик тилар,

Ёв – ёмонлик.

***

Ешак ети гушт булмас,

Савдогар хеч дуст булмас.

***

Гинали дуст – адоватли душман.

***

Икки харамза дуст булмас.

***

Ишкамбадан гушт булмас,

Душман асло дуст булмас.

***

Жонга куйган жондай дуст,

Жонга куймас кандай дуст.

***

Кийимнинг янгиси – якхши,

Дустнинг – ескиси.

***

Минг суминг булгунча, битта дустинг булсин.

***

Номарни жанг синайди,

Дустни – мухтожлик.

***

Одам ичини билиш кийин,

Дуст устидан кулиш кийин.

***

Онангни отангга ёмонлама,

Дустингни – душманга.

***

Тирик булсак – бир йерда,

Улик булсак – бир гурда.

***

Вафоли дуст йулга солар,

Игвогар дуст пайдан олар.

***

Халк дустлиги – юрт бойлиги.

***

Янгининг нодонлиги бор,

Ескининг – кадрдонлиги.

***

Якхши дуст юз кариндошдан якхши.

***

Яхши курган дустингга

Яхши курган молингни бер.

***

Ёт ошингга карайди,

Дуст – бошингга.

***

Упка, юрак гушт емас,

Хисоблашган дуст емас.

***

Уртада бурун булмаса,

Куз кузни уяр.

***

Утни кавласанг, учар,

Дустни кавласанг, кечар.

***

Кадим дустлик зангламас.

***

Карз берсанг, дуст купаяр,

Талаб килсанг – душман.

***

Ковунни душманингга кестир,

Гуштни – дустингга.

***

Куёш хавони иситар,

Дуст – калбни.

***

Гамингни дустингга айтма, куюнади,

Душманингга айтма, суюнади.

***

Хар кимни дустим дема,

Тандаги пустим дема.

***

Хисобдан адашсанг хам, дустдан адашма.

***

Хисобли дуст айрилмас.

***

Чойнинг сунгини дустингга бер.

 ватан хакида маколлар

Айланаси овули,
Тугараги туркуни.

Айрилмагин елингдан,
Кувват кетар белингдан.

Бадкавм булсанг бул,
Бекавм булма.

Балик сув билан тирик,
Одам — ел билан.

Бегона тупрок — девона тупрок.

Беткай кетар, бел колар,
Беклар кетар, ел колар.

Бировнинг юртида бек булгунча,
Узингнинг юртингда ит бул.

Булбул чаманни севар,
Одам — Ватанни.

Булбулга бог якхши,
Какликка — тог.

Ватан гадоси — кафан гадоси.

Ватан учун улмок хам шараф.

Ватан кадрини билмаган уз кадрини билмас.

Ватанга келган — имонга келар.

Ватанга фалокат — узингга халокат.

Ватангадо булгунча,
Кафангадо бул.

Ватандан йироклашган — номусдан улар.

Ватани борнинг бакхти бор,
Мехнати борнинг — такхти.

Ватанинг тинч — сен тинч.

Ватанни сотган ер булмас.

Ватаннинг вайронаси — Умрнинг гамхонаси.

Ватаннинг вайронаси — Умрнинг хайронаси.

Ватансиз инсон — куйсиз булбул.

Диндан чиксанг хам, элдан чикма.

Душманга нафрати булмаганнинг
Ватанга мухаббати булмас.

Ёрдан айрилсанг хам, елдан айрилма.

Ёридан айрилган етти йил йиглар,
Юртидан айрилган улгунча йиглар.

Ёрингни гул орасидан изла,
Еркингни — ел орасидан.

Йигит гами елида,
Елнинг гами дилида.

Киймокка катан яхши,
Турмокка ватан яхши.

Киши ерида султон булгунча,
Уз елингда чупон бул.

Киши юртида султон булгунча,
Уз юртингда ултон бул.

Киши юртида шох булгунча,
Уз юртингда гадо бул.

Кулнинг отини балиги чикарар.

Курпанг каерда булса, Кунглинг шу ерда.

Нон гадоси булсанг хам, Юрт гадоси булма.

Она ернинг тупроги — она сутидан азиз.

Она юртинг — олтин бешигинг.

Она юртинг омон булса,
Ранги руйинг сомон булмас.

Сигирнинг сути — тилида,
Ернинг кути — елида.

Совук ургандан колар,
Тупрок сургандан колмас.

Сувни берсанг елга,
Яшарсан минг йилга.

Товушконга тугилган тепаси азиз.

Туккан ерда тугинг тик.

Туккан елга жон тортмаса хам, кон тортар.

Тугилган ердан кунгил узилмас,
Юрт куриганнинг юрти бузилмас.

Тугилган еринг — Ватанинг,
Ватанинг — номусинг.

Туйган ердан туккан ер яхши.

Урса хам, эл яхши,
Сукса хам, эл яхши.

Фил тушида Хиндистонни курар.

Чангал хам уз жойида гуриллар.

Экин ерида кукарар,
Эр — елида.

Эл бор булса, ер хор булмас,
Ер бор булса, ел хор булмас.

Эл бошига кун тушса,
Ел яратган ер келар.

Ел бошига тушгани —
Ер бошига тушгани.

Ел ишини ер килур,
Ер кадрини ел билур.

Ел-куним булмаса,
Ой-куним тугмасин.

Эл куюнганда куюнган — ботир,
Эл суюнганда суюнган — ботир.

Эл тилагин тилагин,
Синик кунглин сийлагин.

Эл эгасиз булмас,
Тун — ёкасиз.

Ел кудрати — чин кудрат,
Ватан тупроги — киммат.

Эл куримаса, ер куримас.

Ел — кунган ерда,
От — туйган ерда.

Ел кунган ерни билар,
От туйган ерда тинар.

Эл гамини билган елда достон.

Элга манзур — ерга манзур.

Элга хизмат — олий химмат.

Элга кушилган мой ютар,
Элдан айрилган кон ютар.

Элга кушилганнинг кунгли тук,
Элдан ажралганнинг бети йук.

Элга кушилсанг, эр буласан,
Элдан ажралсанг, ер буласан.

Элда бори — сенда бори.

Элдан айрилгунча, жондан айрил.

Элига вафо килган
Ёвига жафо килар.

Елидан безган ер унгмас,
Кулидан безган гоз унгмас.

Елим бошка деган, ел булмас.

Елинг сенга чузса кул,
Унга доим содик бул.

Елинг-юртинг булмаса,
Ойинг-кунинг булмасин.

Элли ер — бозор,
Элсиз ер — мозор.

Еллик йилда ел янги.

Елнинг бахти — ернинг бакхти.

Елнинг ичи — олтин бешик.

Елнинг йиртигига ямок бул,
Узунига улок бул.

Елнинг егаси бул,
Тобутнинг чегаси бул.

Элнинг гами — ернинг гами.

Ер боласи — ел боласи.

Ер давлати — елида.

Эр йигит елга тортар.

Эр йигит узи учун тугилар,
Эли учун улар.

Эрингдан безсанг хам,
Элингдан безма.

Эрнинг иши — элнинг буйнида,
Элнинг иши — эрнинг буйнида.

Ернинг моли — елнинг моли.

Юрт бошига иш тушса,
Ер йигит хозир.

Юрт эгаси йулбарсдир,
Олдиргани куймасдир.

Юрт кури, елинг усар,
Куримасанг, уйинг тузар.

Юрт курисанг, усарсан,
Куримасанг, тузарсан.

Юртда одам булмаса,
Тунгиз тепага чикар.

Юртдан айрилганни ёв чопар.

Юртдан кетган, юртмонда.

Утар хасрат, армонда.

Юрти бойнинг узи бой.

Юртим — куксим,
Елим — илигим.

Юртинг омон — узинг омон.

Юртни дедим, юзга кирдим.

Яхши йигит юрт тузар,
Ёмон йигит юрт бузар.

Уз уйим — улан тушагим.

Уз юртингнинг кадри
Узга юртда билинар.

Уз юртинг — улан тушагинг,
Узга юрт булмас бешигинг.

Узбек искаб булса хам, елини топар.

Узга юртнинг козиси булгандан,
Уз елингнинг тозиси бул.

Узга юртнинг боши булганча,
Уз юртингнинг тоши бул.

Узга юртнинг гулидан,
Уз юртингнинг чули якхши.

Улсанг ул,
Ватанингда бул.

Упкадан урган ел ёмон,
Елидан айрилган ер ёмон.

Коронги колган юртда
Корашакшак подшо булур.

Куриган юртга кул оксокол.

Куш бутага сигинар,
Одам — Ватанга.

Куш хам кетса келади,
Уз елини севади.

Хар гул уз бутасида азиз.

Хар гулнинг уз иси бор,
Хар елнинг уз туси бор.

Хар ким — элига,
Урдак — кулига.

Хар кимнинг уз ели — узига ширин.

Хар кукатнинг уз суйган тупроги бор.

Хар тойча узи сув ичган булогини мактар.

Хар элнинг — уз ирими.

Хар шахарнинг хавоси бошка.

Хар куш уз уясига караб учар.

Химматли ер,
Уз елини дер.

 мехнат хакида маколлар

Киши берса — куримли,

Мехнат берса — туйимли.

Иш иштаха очар,

Дангаса ишдан кочар.

Иш кучини елга берма, ерга бер,

Жамгармани селга берма, елга бер.

Иш колса — мехнат,

Ош колса — давлат.

Иш куролинг соз булса,

Машаккатинг оз булар.

Машаккатсиз бахт келмас,

Мехнатсиз тахт келмас.

Мехнат бакхт келтирар.

Мехнат билан ер кукарар,

Дуо билан — ел.

Мехнат ва укиш — ога-ини.

Мехнат ерда колмас,

Олтин — йулда.

 Одоб хакида маколлар

Аввал салом, бадаз калом.

Амри падар — аршдан ало.

Бир каттани бил,
Бир кичикни бил.

Бола — азиз, одоби ундан азиз.

Боланинг эркаси — битнинг сиркаси.

Бош булмаган уйда,
Отаси туриб угли сузлар.

Ёлгиз болага индамасанг, купаяр.

Инсон — одоби билан,
Осмон — офтоби билан.

Каттага катта бул,
Кичикка — кичик.

Каттага салом бер,
Кичикка — калом.

Каттада иззат йук,
Кичикда хизмат йук.

Катта иззатда —
Кичик кхизматда.

Каттани катта десанг, узидан кетар,
Кичикни катта десанг, каттага етар.

Каттанинг уялгиси келса, кичикка тегар.

Каттанинг хурмати — карз,
Кичикка салом — фарз.

Куп уйнаган бола,
Ел кузида ола.

Одоб бозорда сотилмас.

Одоб — Иришининг зеб-у зийнати.

Одоб — олтиндан киммат.

Одоб — пешада,
Гунох — тешада.

Одобли бола елга манзур.

Одобли келиннинг супургиси хашак остида турар.

Одобли угил — кукдаги юлдуз,
Одобли киз — ёкадаги кундуз.

Одоблилик белгиси —
Ешилиб салом бергани.

Якинликнинг белгиси —
Келиб-кетиб тургани.

Одобни беодобдан урган.

Одобнинг — боши тил.

Одобсиз бетга чопар.

Олтин олмай, одоб ол,
Одоб олтин емасми.

Онангга бошингни кхам кил,
Отангга гапингни кам кил.

Онаси мактаган кизни олма,
Янгаси мактаган киздан колма.

Ота бухш осон, одоб бериш кийин.

Ота олдида кек урма,
Одобингга чек урма.

Ота олдидан утма,
Одоб олдидан кетма.

Отанг боласи булма,
Одам боласи бул.

Отанг тазирини олмай десанг,
Одам тасирини ол.

Отаси тентакнинг бири — тентак,
Онаси тентакнинг бари — тентак.

Ош каттадан, сув кичикдан.

Ош келса, егин,
Суз келса, дегин.

Огани куриб ини усар,
Опани куриб — сингил.

Пайгамбар кизи булма,
Отанг кизи бул.

Рахм ема етимга,
Етим урар бетингга.

Садакасига караб — савоби,
Сузига караб — жавоби.

Салом — каттадан,
Алиф — нуктадан.

Салом хам — фарз,
Алик хам — фарз.

Сувга тупурган — коски,
Кудукка тупурган — кофир.

Суз кишининг — узаги,
Одоб кишининг — безаги.

Тегирмонни сув бузар,
Одамни одам бузар.

Тек турганга шайтон таёк тутказар.

Турки бузукдан хулки бузук ёмон.

Уругингга суз айтсанг,
Орасини узиб айт.

Отанг ишга буюрса,
Намозингни бузиб айт.

Уста борида кулингни тий,
Устод борида — тллингни.

Уста булсанг, устозингни унутма.

Устозингга тик карасанг, тузасан,
Хурмат килсанг, аста-аста узасан.

Чакки юрсанг, дакки ерсан.

Чупонни таёгидан бил,
Келинни — оёгидан.

Шалп юрсанг, шапаки ерсан.

Шамолимни сукма,
Тузимни ерга тукма.

Шапалок билан юз кизарар.

Эшик очик булса хам, сураб кир.

Яхши бола ёг келтирар.
Ёмон бола дог келтирар.

Яхши бола ном келтирар,
Ёмон бола гам келтирар.

Яхши бола — отага кувват,
Ёмон бола — укубат.

Яхши бола — суюк,
Ёмон бола — куюк.

Яхши бола — турга тортар,
Ёмон бола — гурга.

Яхши бола шон келтирар,
Ёмон бола кон келтирар.

Яхши боладан рахмат,
Ёмон боладан — ланат.

Яхши хулк — кишининг хусни.

Яхши яроксиз булар,
Ёмон — кулоксиз.

Яхши киз эрта туриб, соч тарар,
Ёмон киз эрта туриб, нон сурар.

Уйноки кузи ойна синдирар.

Уйноки бузок ут босар.

Уринсиз киликдан уринли юмрук яхши.

Угилга угил булмасанг,
Увик тегар бошингга.

Келинга келин булмасанг.

Келисоп тегар бошингга.

Угирлик ош баданга юкмас,
Ёмон бола ота-онага бокмас.

Кайнаналик келин — каркара келин,
Кайнанасиз келин — маскхара келин.

Киз бола уйда якхши,
Ер бола елда якхши.

Кизим уйда, килиги тузда.

Кизни эркалатсанг, ернингга тепар,
Угилни эркалатсанг, бурнингга тепар.

Кизнинг еркаси — ечкининг серкаси.

Кизининг килиги кучада билинар.

Кобил фарзанд — жонга пайванд.

Кобил угил отга миндирар,
Нокобил — отдан туширар.

Кобил угил рохат келтирар,
Нокобил угил — мехнат.

Ковун ковундан ранг олар.

Куйни — серка,
Уйинни ерка бошлар.

Хай-хай сенинг юришинг,
Бордир сенинг бир ишинг.

Хусн хулки билан чиройли.

Хусн хусн эмас, одоб хусн.

Хул ёгочни эгмагин,
Тегмаганга тегмагин.

Хаккимизда

Яна маълумот

1

Кушлар хакида кизикарли малумотлар

Кушлар бизни ураб олган. Дунёда улар булмаган мамлакат йук. Биз улар хакида тез -тез уйламаймиз, …