19/04/2024
Главная / Жамият / Коррупсияга карши курашиш тугрисида

Коррупсияга карши курашиш тугрисида

Янги Узбекистонда коррупсияга карши кураш давлат сиёсатининг енг устувор йуналишига айланди. Буни кейинги йилларда сохага оид кабул килинган консептуал ахамиятли хукукий хужжатлар, коррупсиянинг олдини олишга каратилган мамурий ислохотлар мисолида хам куриш мумкин. Хусусан, Узбекистон Республикаси Президенти ташаббуси билан кабул килинган 2017-2021-йилларда Узбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича Харакатлар стратегияси коррупсияга карши курашиш самарадорлигини оширишда мухим ахамият касб етади. Узбекистонда янги ислохотлар хужжати.

Мамлакатимиз тараккиётининг енг мухим йуналишларини белгилаб берувчи Харакатлар стратегиясида конун устуворлигини таминлаш ва суд-хукук тизимини янада ислох килишнинг устувор йуналишида ташкилий-хукукий тизимни такомиллаштириш енг мухим вазифалардан бири сифатида белгиланган. коррупсияга карши курашиш механизмлари ва коррупсияга карши кураш чоралари самарадорлигини ошириш.

Аввало, коррупсияга карши кураш сифат ва микдор жихатдан янги боскичга кутарилаётгани Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёйевнинг сиёсий иродаси махсулидир. Хусусан, давлатимиз рахбарининг жамиятга “халоллик емлаши”ни сингдириш зарурлиги хакидаги фикри бу борадаги ишларнинг тамал тоши хисобланади. Президентимиз 2020-йил 24-январдаги Узбекистон Республикаси Олий Мажлисига Мурожаатномасида такидлаганидек, “Коррупсия узининг турли куринишларида мамлакат тараккиётига тускинлик килмокда. Бу иллатга бархам бермасак, чинакам кулай ишбилармонлик ва сармоявий мухитни ярата олмаймиз, жамиятимизнинг бирорта хам сохаси ривожланмайди”.

Иккинчидан, бу борадаги меёрий-хукукий базани тизимли равишда такомиллаштириш чора-тадбирлари амалга оширилмокда. Бунга далил сифатида коррупсияга карши курашиш тугрисидаги конуннинг кучга кириши, турли конуности хужжатларининг кабул килинишини келтириш мумкин. Хусусан, Узбекистон Президенти Шавкат Мирзиёйев 2017-йил 3-январ куни “Коррупсияга карши курашиш тугрисида”ги конунни имзолади. Ушбу конуннинг максади коррупсияга карши курашиш сохасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат булиб, унда “коррупсия”, “коррупсияга оид хукукбузарлик”, “манфаатлар тукнашуви” каби асосий тушунчаларни тушунтириш билан бир каторда коррупсияга карши курашишнинг асосий тамойиллари хам баён етилган. . Шунингдек, конун коррупсияга карши курашиш буйича давлат сиёсатининг асосий йуналишларини, ваколатли органлар тизими, фукароларнинг узини узи бошкариш органлари, фукаролик жамияти институтлари, оммавий ахборот воситалари ва фукароларнинг бу борадаги иштирокини, коррупсиянинг олдини олишга доир чора-тадбирларни, коррупсиянинг олдини олишга доир чора-тадбирларни белгилаб беради. жазонинг мукаррарлиги ва бу йуналишда халкаро хамкорликни таминлаш.

Учинчидан, чора-тадбирларни самарали амалга ошириш учун махсус давлат органи ташкил етилди, бу борадаги давлат сиёсатининг институсионал асослари такомиллаштирилди. Хусусан, Узбекистон Республикаси Президентининг “Узбекистон Республикасида коррупсияга карши курашиш тизимини такомиллаштиришга доир кушимча чора-тадбирлар тугрисида”ги фармони кабул килинди. Фармонга мувофик, коррупсиянинг олдини олиш ва унга карши курашиш сохасида давлат сиёсатини, шунингдек, коррупсияга оид хукукбузарликлар содир етилишининг тизимли сабаблари ва шартларини бартараф етишга хамда коррупсияга карши курашиш самарадорлигини оширишга каратилган давлат ва бошка дастурларни шакллантириш ва амалга ошириш максадида чора-тадбирларни амалга ошириш, Коррупсияга карши курашиш агентлиги ташкил етилди. Агентликнинг хукукий асослари, вазифа ва функсиялари, хукук ва мажбуриятларини белгилашда халкаро нормаларни таргиб етиш буйича хорижий тажриба хар томонлама урганилди. Шунингдек, Узбекистон Республикаси Коррупсияга карши курашиш миллий кенгаши ва унинг худудий кенгашлари ташкил етилди. Бу ислохотларнинг асосий максади коррупсияга бархам беришдир.

Туртинчидан, барча давлат ва жамоат ташкилотларини, мамлакатимиз микёсида амалга оширилаётган тадбирларни камраб олувчи давлат дастурлари кабул килинмокда. Хусусан, Узбекистон Республикаси Президентининг 2017-йил 2-февралдаги карори билан 2017–2018-йилларга мулжалланган коррупсияга карши курашиш буйича биринчи Давлат дастури кабул килиниб, унинг доирасида аник чора-тадбирлар амалга оширилди. Ана шу ислохотларни давом еттириб, Узбекистон Республикаси Президентининг 2019-йил 27-майдаги “Узбекистон Республикасида коррупсияга карши курашиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тугрисида”ги карори билан 2019-2020-йилларда коррупсияга карши курашиш буйича навбатдаги Давлат дастури тасдикланди. Бу борадаги сунгги кадамлардан бири сифатида Президентимизнинг 2021-йил 6-июлдаги “Коррупсияга нисбатан муросасиз муносабат мухитини шакллантириш, коррупсияга нисбатан муросасиз муносабат мухитини шакллантириш, коррупсияга карши курашиш даражасини тубдан кискартириш чора-тадбирлари тугрисида”ги карори билан тасдикланган 2021-2022-йилларга мулжалланган коррупсияга карши курашиш давлат дастурини келтиришимиз мумкин. давлат ва жамият бошкарувидаги коррупсия омиллари, шунингдек, бу жараёнга жамоатчиликни кенг жалб етиш”. Унда 44 та чора-тадбирлар белгиланган, ижро муддатлари, масул ижрочилар, ижро механизми аник белгилаб берилган.

Бешинчидан, мамлакатимизда коррупсияга карши курашиш чора-тадбирлари асосида давлат органлари фаолиятининг очиклиги ва ошкоралигини таминлаш устувор вазифа сифатида. Хусусан, Узбекистон Республикаси Президентининг 2021-йил 16-июндаги “Давлат органлари ва ташкилотлари фаолиятининг очиклигини таминлаш, шунингдек, жамоатчилик назоратини самарали амалга оширишга доир кушимча чора-тадбирлар тугрисида”ги фармони кабул килинди. Фармонга мувофик, барча давлат хокимияти ва бошкаруви органлари, жумладан, Хисоб палатаси, Марказий банк, суд ва прокуратура органлари, уларнинг таркибий ва худудий булинмалари, шунингдек хужалик жамиятлари ва давлат унитар корхоналари устав фондида (устав капиталида) ) давлат улуши 50 фоиз ва ундан куп булган ижтимоий ахамиятга ега булган ахборотлар руйхатини тасдиклаши шарт. Шунингдек, бюджет харажатларини тартибга солиш устидан жамоатчилик назоратини амалга ошириш, буджет конунчилиги бузилиши холатлари тугрисида ахборот бериш ва бюджет жараёнини такомиллаштириш буйича таклифлар киритиш тартиб-таомилларини ташкил етиш максадида “Опенбудгет” портали ишга туширилди.

Олтинчидан, коррупсияга карши курашишнинг яна бир мухим йуналиши – давлат органлари фаолиятини оптималлаштириш, уларнинг ихчамлигини ошириш тизимли ва боскичма-боскич амалга оширилмокда. Хусусан, 2021-йил 3-апрелда давлат хокимияти ва бошкаруви органларининг штат сонини кискартириш тугрисидаги Президент карори имзоланган еди. Карорга мувофик, давлат органлари ходимларининг сони 15 фоизга оптималлаштирилди. Натижада давлат хокимияти ва бошкаруви органлари, уларнинг куйи ва худудий булинмаларида жами 5288 та штат бирлиги кискартирилди. Шунингдек, вазирлик ва идоралар рахбарларининг 40 нафар уринбосарлари лавозимлари кискартирилди.

Йеттинчидан, коррупсиянинг олдини олиш ва унга бархам беришнинг мухим жихатларидан бири булган давлат бошкаруви тизимида “инсон омили”ни камайтириш максадида давлат ва жамият бошкарувига ахборот-коммуникасия технологияларини кенг жорий етиш йулга куйилди. Мамурий ва бюрократик тусикларни бартараф етиш, руйхатга олиш, лисензиялаш ва рухсатномалар беришни соддалаштириш ва самарадорлигини ошириш максадида барча худудларда 201 та давлат хизматлари марказлари ташкил етилди. Агар 2017-йилда мазкур марказлар томонидан 37 турдаги давлат хизматлари курсатилган булса, 2018-йилда уларнинг сони 106 тага, 2019-йилда еса 133 тага йетди. 2020-йилдан бошлаб марказлар оркали 148 турдаги шаффоф, кулай ва тезкор давлат хизматлари курсатилмокда.

Саккизинчидан, коррупсияга карши кураш халкаро тажриба ва тегишли хукукий нормаларни мамлакатимиз конунчилиги ва амалиётига жорий етиш билан боглик холда амалга оширилмокда. Хусусан, Коррупсияга карши кураш агентлигининг ташкил етилгани Узбекистон томонидан ратификасия килинган БМТнинг Коррупсияга карши курашиш тугрисидаги конвенсиясининг тегишли моддалари, шунингдек, Жакарта тамойиллари халкаро коррупсияга карши амалиётда мамлакатимизда хаётга татбик етилаётганига мисол була олади.

Туккизинчидан, жамоатчиликнинг кенг иштирокида коррупсияга карши муросасиз мухит яратилмокда. Хусусан, жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатларини куриб чикиш тизими тубдан такомиллаштирилди, Президентнинг Халк ва виртуал кабулхоналари, “Ишонч телефони”, шунингдек, вазирлик ва идораларнинг “ишонч телефонлари”, “виртуал кабулхоналар” ташкил етилди. Фукароларнинг хукук ва еркинликларини таминлаш максадида барча даражадаги давлат рахбарларининг “сайёр кабуллари”ни утказиш амалиёти йулга куйилди.

Унинчидан, коррупсияга карши курашиш сохасида давлат органлари ва тадбиркорлик субйектларида “комплайенс-назорат” тизимини кенг жорий етиш жараёни амалга оширилмокда. Хусусан, 2019–2020-йилларга мулжалланган Коррупсияга карши курашиш давлат дастурида устав капиталида давлат улуши булган ташкилотларда коррупсияга карши курашишнинг “комплаенс-назорат” тизимини жорий етиш, унинг самарадорлигини мониторинг килиш ва тегишли тартибда сертификатлаштириш тартибини белгилаш буйича тегишли вазифалар белгиланган. тегишли коррупсияга карши стандарт (ИСО 37001) билан. Ана шу вазифалардан келиб чикиб, Коррупсияга карши курашиш агентлиги томонидан 26 та вазирлик ва идораларда яширин иктисодиёт улушини камайтириш, коррупсияга карши курашиш буйича ички назорат тизимини “мувофиклик назорати”ни жорий етиш буйича ишлар олиб борилмокда.

Албатта, амалга оширилган ишлар кулами тахсинга лойик, аммо уз йечимини кутаётган масалалар хам бор. Коррупсияга карши курашиш агентлиги малумотларига кура, 2021-йилнинг 6 ойи давомида 2544 нафар мансабдор шахсга нисбатан коррупсияга оид 1676 та жиноят иши тергов килиниб, судларга юборилган. Суд мухокамаси натижасида коррупсияга оид жиноят ишлари буйича 592,5 миллиард сум микдорида моддий зарар йетказилганлиги, шундан 170,8 миллиард суми (28 фоизи) ундирилгани, 421,7 миллиард суми Мажбурий ижродан ундирилиши аникланган. Бош прокуратура хузуридаги бюро.

Уз навбатида, Транспаренкй Интернатионал халкаро нохукумат ташкилотининг 2020-йил учун 2021-йил январ ойида елон килинган рейтингида Коррупсияни идрок етиш индексида Узбекистон 7 погонага кутарилиб, 26 балл билан 180 давлат орасида 146-уринни егаллади. Агар 2019-йилда Узбекистон 25 очко билан 153-уринни егаллаган булса, 2018-йилда

бу курсаткич 23 очко билан 158-уринни егаллади. Узбекистон икки йил ичида 12 погонага кутарилди ва Марказий Осиё минтакасида коррупсияга карши курашда сезиларли ижобий натижа курсатди. Бу, уз навбатида, мамлакатимизда коррупсияга карши олиб борилаётган ислохотлар самарали самаралар бераётганидан далолатдир.

Хаккимизда

Яна маълумот

1

Кушлар хакида кизикарли малумотлар

Кушлар бизни ураб олган. Дунёда улар булмаган мамлакат йук. Биз улар хакида тез -тез уйламаймиз, …