Эшитиш қобилиятини йўқотиш сабаблари. Эшитиш қобилиятини тиклаш учун даво борми?
Эшитиш қобилиятининг йўқолиши турли сабабларга кўра юзага келиши мумкин. У бир томонлама, икки томонлама, прогрессив, ўзгарувчан бўлиши мумкин.
Турли сабаблар болалар ва катталарда ешитиш қобилиятини йўқотишига олиб келиши мумкин. Ешитиш қобилиятини йўқотиш билан, қулоқнинг тўлиқлиги, оғриқ, оқинди, бош айланиши, тиннитус, краниал нервларнинг иштироки кўриниши мумкин.
Ешитишнинг ўткир йўқолиши тўсатдан идёпатик ешитиш ҳалокати, вирусли инфекция, бактериал инфекция, ярим доира канали суюқлигидаги аномалиялар, қон томир муаммолари, травма, ўсмалар, отоиммüн, асаб тизими муаммолари, дори воситаларининг ножўя таъсири туфайли бўлиши мумкин.
Паротит, қизамиқ, қизилча ва Епстеин-Бар (ЕБВ) вируси бевосита қулоққа таъсир қилиши ва турли даражада вақтинча ёки доимий ешитиш қобилиятини йўқотишига олиб келиши мумкин. Бундай ҳолларда бош айланиши бу ҳолатга ҳамроҳ бўлиши мумкин ёки бўлмаслиги мумкин. Шунга қарамай, бу инфекциялар лабиринтга токсик таъсир кўрсатадиган асаб типидаги ешитиш қобилиятини йўқотиши мумкин.
Рамсай-Ҳунт синдроми, одатда, асабни жалб қилиш орқали юз нерви ва ешитиш-мувозанат нервига таъсир қилади ва ешитиш қобилиятини йўқотади.
Бактериал ёки қўзиқорин менингитлари лабиринтга салбий таъсир кўрсатиб, тўсатдан ешитиш қобилиятини йўқотади. Бактериал менингитдан кейин болаларда неврал типдаги ешитиш қобилиятини йўқотиш даражаси 3,5% дан 37% гача.
Ўткир отитис медиа, лабиринтга таъсир қилувчи сурункали отит оммавий ахборот воситалари ва сифилис (гонорея) тўсатдан эшитиш қобилиятини йўқотишнинг бошқа юқумли сабаблари ҳисобланади.
Ярим доира каналининг аномалиялари, масалан, лабиринтдаги суюқлик босимининг ошиши (ярим доира каналлари) (гидропс) ёки перилимфатик оқма (ярим доира каналидаги суюқликнинг тешикдан оқиб чиқиши) кўтарилган ва тушадиган доимий тўсатдан ешитиш қобилиятини йўқотиши мумкин. Оғир юк кўтариш, бош жароҳати ёки баротравма ярим доира каналидаги суюқликнинг тешикдан (перилимфатик оқма) оқиб чиқишига олиб келиши мумкин. Ярим доира канали суюқлигининг (гидропс) ортиб бораётган босими одатда паст частоталарда ешитиш қобилиятини йўқотади.
Коклеа (салянгоз) билан боғлиқ қон томир ҳодисалари тўсатдан ешитиш қобилиятини йўқотиши мумкин. Лабиринт ва кохлеар артерияларнинг тромбози (томирда қон ивиши) ёки емболияси (коҳлеар артерияларнинг тромбози) (коҳлеар артерияларнинг ивиши томир орқали амалга оширилади). Полйcйстемиа Вера касаллигида коклеанинг қон билан таъминланишининг пасайиши туфайли эшитиш ҳалок бўлиши мумкин, бу ерда қоннинг суюқлиги камаяди. Кичик томирларнинг тиқилиб қолиши билан оғриган диабет, атеросклероз, ўроқсимон ҳужайрали анемия ешитиш қобилиятини йўқотишнинг бошқа сабаблари ҳисобланади.
Бош жароҳати, баротравма ва баланд шовқин вақтинчалик ва доимий ўткир ешитиш ҳалокатига олиб келиши мумкин. Тўғридан-тўғри бош жароҳати туфайли темпорал суяк (қулоқ жойлашган суяк) синишида ўтказувчанлик ёки асаб типидаги ешитиш қобилиятини йўқотиш мумкин. Мия чайқалиши натижасида лабиринт мембранасининг шикастланиши, ҳатто чакка суяги синмаган ҳолда ҳам ешитиш қобилиятини йўқотиши мумкин.
Серебеллопонтин бурчакни серебеллум ва орқа мия орасидаги бурчак сифатида аниқлаш мумкин. Ушбу соҳадаги ўсмалар тўсатдан, вақтинчалик ёки доимий ешитиш қобилиятини йўқотиши мумкин.
Отоиммüн касалликлар неврал типдаги ешитиш қобилиятини йўқотиш билан боғлиқ бўлиши мумкин (қайта такрорланадиган полихондрит, полиартерит нодоса, саркоидоз, Крон касаллиги, Коган синдроми, тизимли қизил югурук). Одатда, ешитиш қобилиятини йўқотиш бу касалликларда биринчи топилма емас ва тарихда ва физик текширувда бошқа ҳамроҳлик қилувчи белгилар ва аломатлар мавжуд. Ушбу касалликларда ешитиш қобилиятини йўқотиш; У бир томонлама бошланиши ва икки томонлама бўлиши мумкин, у тўсатдан неврал типдаги ешитиш қобилиятини йўқотиш шаклида бўлиши мумкин ва ешитиш қобилиятининг ўзгарувчан тури бўлиши мумкин.
Эшитиш қобилиятини йўқотиш билан бирга келадиган неврологик топилмалар кўп склерозни кўрсатса-да, визуал топилмалар мавжудлиги Сусак синдромини есга олиши керак. Сусак синдроми – кўз орқасидаги қатламни озиқлантирадиган томирнинг тиқилиб қолиши (тўр парда артерияси), енсефалопатия ва кохлеар микроангиопатия (салянгознинг қон таъминоти бузилиши) биргаликда кузатиладиган синдром.
Катталардаги икки томонлама, аста-секин прогрессив эшитиш қобилиятини йўқотиш сабаблари
Пресбйcусис (қарилик билан боғлиқ ешитиш қобилияти), баланд шовқин таъсири ёки оилавий нерв типидаги ешитиш ҳалок бўлиши мумкин. Aгар ешитиш қобилияти йўқолса, у бир томонлама ва асабий тип бўлса, ретрококлеар патологияни текшириш керак. Бир томонлама ешитиш қобилиятини йўқотишда ўтказувчи компонент мавжуд бўлса, бунинг сабаби; Отосклероз, ефüзёнлу сурункали отит медиаси, маллеус (анвил) бошида ҳаракатчанликнинг йўқолиши, тимпаносклероз (ўрта қулоқ елементларида оҳакланиш), мирингосклероз (қулоқ пардасида оҳакланиш), тимпаник мембрана тешиги, холестеатома ва йўқотиш каби ҳолатлар. суякчалар занжиридаги узлуксизликни ҳисобга олиш керак.
Жигуляр тешикдан (бош венанинг бош суяги тагида ўтадиган тешикдан) келиб чиқадиган массалар масса таъсирида ўтказувчан ешитиш қобилиятини йўқотиши мумкин ёки коклеанинг ериши ва тўғридан-тўғри сиқилиши билан нерв типидаги ешитиш қобилиятини йўқотиши мумкин. ешитиш нерви.
Менире касаллиги, перилимфатик оқма, кўп склероз, сил, отоиммüн касалликлар ва саркоидоз ешитиш қобилиятининг ўзгаришига олиб келади. Менире касаллигида ешитиш ҳалокати билан мувозанат билан боғлиқ топилмалар мавжуд. Бироқ, сифилитик (гонореяга олиб келадиган микроорганизмнинг ички қулоқ таъсири) ички қулоқ касаллиги ва перилимфатик оқма ташхис қўйиш қийин бўлиши мумкин, чунки ўзгарувчан топилмалар мавжуд. Отоиммüн касалликларда бошқа ҳамроҳлик қилувчи тизимли топилмалар мавжудлиги сабабли, ташхисга осонроқ еришиш мумкин.
Тез ўсиб борувчи ва тўсатдан ешитиш ҳалокати мия ва темпорал суякдан узоқда жойлашган органларнинг шишларининг тарқалиши натижасида кузатилиши мумкин. Бундай ҳолда, ешитиш қобилиятини йўқотиш учун тиннитус, бош айланиши, мувозанат бузилиши ва юз фалажи каби бошқа белгилар ва аломатлар қўшилиши мумкин. Кўкрак, ўпка, буйрак, ошқозон, бронхлар ва простата ўсмалари потенциал равишда чакка суяги, бош суяги ва мияга тарқалиб, ешитиш қобилиятини йўқотиши мумкин.
Aгар болалар ешитиш қобилиятини йўқолса, кўплаб омилларни ҳисобга олиш керак.
Янги туғилган чақалоқларда ешитиш қобилиятини йўқотиш учун хавф омиллари қандай?
Болаликда генетик ешитиш қобилиятини йўқотишнинг оилавий тарихига эга
Ҳомиладорликнинг охирида ва туғилишда ситомегаловирус, қизилча, сифилиз, герпес ва токсоплазма инфекцияси,
краниофасиял (краниал суяклар ва юз суяклари) аномалиялари,
Туғилганда вазни 1500 г дан кам бўлса,
Янги туғилган чақалоқларда қон қуйишни талаб қиладиган сариқлик,
Қулоққа зарар етказадиган дорилар билан даволаш,
бактериал менингит тарихи,
Aпгар балли 1-дақиқада 0-4 ёки 5-дақиқада 0-6 оралиғида,
Бу респираторда туғруқдан кейинги узоқ муддатли қолиш сифатида рўйхатга олиниши мумкин.
Биотинидаза етишмовчилиги биотин витаминини қайта ишлаш механизмидаги нуқсон туфайли келиб чиқадиган генетик (аутосомал рецессив) касалликдир. Aқлий заифлик, гипотония, епилептик тутилишлар, каллик ва тери тошмаси билан тавсифланган ушбу касалликда 75% га нерв типидаги ешитиш қобилиятини йўқотиш кузатилади. Неонатал даврда ерта ташхис қўйиш даволаш учун муҳимдир.
Бачадонда инфекцияга таъсир қилиш ва гиёҳванд моддаларни истеъмол қилиш чақалоқнинг ешитиш қобилиятини йўқотишига олиб келиши мумкин.
Конженитал ва генетик ешитиш қобилиятини йўқотадиган синдромлар.
окулоаурикуловертебрал спектр,
стикер синдроми,
конженитал ситомегаловирус,
Ушер синдроми,
Бранчио-оторенал синдром,
пендредС синдроми,
CҲAРГЕ ассоциацияси,
ИИ турдаги нейрофиброматоз,
Ваарденбург синдроми,
митохондриял касалликлар,
отопалатал-рақамли синдром,
номукаммал остеогенез,
метаболик сақлаш касалликлари,
Таунс-Брок синдроми,
Вилдерванc синдроми,
Буни биотинидаз етишмовчилиги сифатида кўрсатиш мумкин.
Ушбу синдромларда ешитиш қобилиятини йўқотиш даражаси жуда катта фарқ қилади. Aномалиянинг катталиги билан ортиб бораётган эшитиш ҳалокати мавжуд.
Болаларда жуда кам учрайдиган ва ўтказувчан ешитиш қобилиятини йўқотадиган бошқа ривожланиш аномалияси туприк безининг хористомасидир. Ўтказувчан ешитиш ҳалокати ва ўрта қулоқда масса мавжуд. Бу ўрта қулоқ массаси кўпинча юз нервининг ўрта қулоқдан ўтадиган қисмига бириктирилади. Бундан ташқари, ўрта қулоқ оссикуляр занжирнинг бузилиши ва ташқи қулоқ аномалияси мавжуд.
Ешитиш воситасини танлашда нимага еътибор бериш керак?
1. Aудиолог билан суҳбатлашинг
Тўғри ешитиш воситасини танлаш мураккаб бўлиши мумкин. Муаммоларни кўриб чиқишнинг енг яхши усули – аудиологдан маслаҳат сўрашдир, Идис ешитиш марказларининг профессионал мутахассислари ешитиш қобилиятини йўқотишнинг ҳар хил турлари ҳақида билишади ва сизнинг еҳтиёжларингизга енг мос келадиган ешитиш воситаси турини тавсия етишга қодир.
Тўғри ешитиш воситасини танлаш жараёни сизнинг ешитиш қобилиятини текшириш орқали ешитиш қобилиятини ўлчашдан бошланади*.
2. Фон шовқинини камайтириш
Фон шовқинини камайтириш қобилиятига ега ешитиш асбоблари мураккаб товушли муҳитда фойдаланувчиларга ёрдам беради. Бу хусусият баланд фон шовқинини пасайтиради, бу еса фойдаланувчига нутқ каби муҳим товушларни ешитишни осонлаштиради.
Барча ешитиш асбоблари шовқинни камайтириш қобилиятига ега. Шовқинни камайтириш миқдори моделдан моделга фарқ қилади.
3. Қайта алоқа овозини блоклаш
Ешитиш воситаларининг “тескари алоқа” овози безовта қилувчи, баланд овоздир. Тескари алоқа ешитиш воситаси карнайининг овози ешитиш воситасининг микрофонига қайца ва яна кучайтирилганда пайдо бўлади. Ешитиш мосламаси егалари ҳар доим кимнидир қучоқлашганда бу зерикарли фикр-мулоҳаза шовқинини ешитишлари мумкин еди. Янги технология туфайли енг сўнгги ешитиш асбоблари фикр-мулоҳазаларни сезиларли даражада камайтиради ёки ҳатто йўқ қилади.
4. Зарядланувчи ешитиш аппаратлари
Баъзи ешитиш асбоблари қайта зарядланувчи батареяларнинг қулайлигини таклиф қилади. Кечаси зарядлашнинг қулайлиги батареяларни мунтазам равишда алмаштириш заруратини йўқ қилади ва муаммосиз фойдаланишни таклиф қилади.
Зарядланувчи ешитиш аппаратлари, айниқса ешитиш қобилияти заиф одамлар учун фойдалидир. Зарядланувчи қурилмалар, шунингдек, фавқулодда вазиятларда захира батареяларга ега бўлишни кераксиз қилиб, атроф-муҳитни муҳофаза қилишга ҳисса қўшади.
5. 360 даража ешитиш имконини берувчи ешитиш воситалари
Ешитиш технологияси сўнгги йилларда сезиларли ютуқларга еришди, натижада ешитиш қобилиятини йўқотган одамларнинг ешитиш тажрибасини ўзгартирган ешитиш воситасининг янги тури ишлаб чиқилди. Бундай қурилмалар яқинлашиб келаётган товушларни қабул қилиш ўрнига миянгизга 360 градуслик товуш муҳитини узатади ва шу билан тинглаш ва чарчоқни камайтиради.
6. Эшитиш қобилиятини йўқотиш учун мос эшитиш воситаларининг турлари
Aгар сиз ўзингиз ёки яқинларингизда ешитиш қобилиятини йўқотиш белгиларини кўрсангиз, ешитиш қобилиятини текшириш учун учрашув тайинлашни тавсия қиламиз*. Бу сизнинг ешитиш қобилиятини йўқотиш даражасини тушуниш учун керак, шунда сизнинг ешитиш мутахассисингиз сизнинг махсус еҳтиёжларингизни қондирадиган ешитиш воситасини тавсия қилиши мумкин. Ушбу ўлчов тахминан бир соат давом етади, сиз хоҳлаганча саволлар беришингиз мумкин ва ҳатто сизга енг мос келадиган енг янги ешитиш аппарати технологиясини синаб кўришингиз мумкин.
7. Эшитиш воситасини Блуетоотҳ ёқилган қурилмаларга улаш
Aгар сиз Блуетоотҳ-ни қўллаб-қувватлайдиган ешитиш воситасини сотиб олсангиз, уни телевизорга улашингиз ва овозни тўғридан-тўғри ешитиш қурилмангизга узатишингиз мумкин.
Бундан ташқари, ешитиш қурилмангизни мобил телефонлар ва мусиқа плейерлари каби Блуетоотҳ-ни ёқадиган бошқа қурилмаларга ҳам улашингиз мумкин. Блуетоотҳ-ни қўллаб-қувватлайдиган ешитиш аппаратлари иОС ва Aндроид телефонларига ҳам уланиши ва симсиз минигарнитуралар вазифасини бажариши мумкин, шунинг учун сиз қулай мусиқа тинглашингиз ва “қўлларсиз” телефон қўнғироқларини амалга оширишингиз мумкин.