Магний ҳақида билишингиз керак бўлган нарсалар

Магний, одамлар витаминларни сотиб олишни хоҳлаганларида ўйлайдиган енг кенг тарқалган қўшимча емас, гарчи бу макроелемент танадаги кўплаб биокимёвий жараёнлар учун зарур бўлса. Мен сизга нима учун жавобгар еканлигини, қачон талаб қилинишини ва қандай шаклларда содир бўлишини айтиб бераман.

Магний инсон танасида доимий равишда содир бўладиган кўплаб жараёнларнинг катализаторидир: усиз етарли миқдорда гормонлар, оқсиллар, ферментлар ва аминокислоталар ишлаб чиқарилмайди. Магний қанча кўп бўлмаса, юрак ва қон томирларининг жиддий касалликлари, марказий ва периферик асаб тизимининг патологиялари ривожланиш хавфи шунчалик юқори бўлади.

Сиз магнийни учта усулда олишингиз мумкин: мултивитаминлар, фармакологик препаратларни қабул қилинг ва диетангизни тўғриланг.

Витаминлар ва минераллар

Нима учун танага магний керак ва бу етарли емаслигини белгилари

Магнийсиз тўғри енергия, пластмасса ва електролитлар алмашинуви мумкин емас – макроелемент ҳужайра ўсиши регулятори функсияларини бажаради ва оқсил молекулалари биосинтезининг барча босқичларида зарур. Агар танада магний етарли бўлмаса, рибосомаларнинг нормал ишлаши ва улар билан мессенжер РНКнинг боғланиши бўлмайди.

Бу марказий асаб тизимидаги қўзғалиш жараёнларини инҳибе қилувчи ва тананинг салбий ташқи тасирларга сезгирлигини камайтирадиган табиий стрессга қарши омил. Агар одам озиқ-овқат билан етарли миқдорда магний олса, унинг марказий асаб ва юрак-қон томир тизимлари носозликларсиз ишлайди ва қонда глюкозанинг мақбул даражаси сақланади.

Магний етишмовчилиги асаб ва мушакларнинг қўзғалувчанлиги, бармоқларнинг титраши (тремор) ва тана ҳароратининг пастлиги, тахикардия, аритмия, юқори қон босими билан намоён бўлади. Яралар секинроқ шифо бериши мумкин ва синган суяклар шифо беради, қўллар ва оёқларда оғриқли спазмлар пайдо бўлади.

Танадаги магний етишмовчилиги билан одам ўз ҳис-туйғуларини назорат қилишни йўқота бошлайди. У асабий, ташвишли, шубҳали, кўпинча ёмон кайфиятда бўлади. Консентрасия ва етибор билан боғлиқ муаммолар, янги малумотларни еслаб қолишда қийинчиликлар мавжуд.

Танада қанча магний етишмаётганини қандай аниқлаш мумкин

Танадаги магний етишмаслиги аҳамиясиз бўлиши мумкин, лекин кўпинча ўткир танқислик мавжуд. Айниқса оғир ҳолатларда гипомагнеземия пайдо бўлади – қонда фақат 0,6-1,1 ммол / л макронутриент ионлари мавжуд бўлган патологик ҳолат. Магний танқислиги белгилари қанчалик оғир бўлмасин, шифокорингизга мурожаат қилишингиз керак.

Мутахассислар магний етишмовчилиги даражасини аниқлаш учун бир қатор биокимёвий тадқиқотлар ўтказадилар. Афсуски, қон текшируви ҳар доим ҳам малумотга ега емас – кўпинча магний етишмаслиги суяк тузилмаларидаги захиралари билан қопланади. Агар етишмовчиликнинг барча белгилари мавжуд бўлса ва диагностика натижалари уни акс еттирмаса, соч ёки тирноқларни ўрганиш ҳам амалга оширилади.

Магний билан мувозанатли витамин-минерал комплекслари бир нечта контрендикасияга ега – фақат компонентлардан бирига юқори сезувчанлик ва гипервитаминоз. Магний препаратлари билан даволашда уларга фенилкетонурия ва оғир буйрак етишмовчилиги қўшилади – буни ҳисобга олиш керак.

Магнийни қабул қилишнинг енг яхши шакллари қандай?

Магнийни қабул қилиш керак бўлганлар кўпинча нимани сотиб олиш яхшироқ еканлигини ҳал қила олмайди – магнийли битта дори ёки у таркибида бўладиган витаминлар мажмуаси.

Витамин-минерал комплексларни қабул қилиш танадаги магний етишмовчилигининг барча кичик белгиларидан халос бўлишга ёрдам беради: улардаги таркибий қисмлар бир-бирини тўлдиради, сўрилишини ўзаро яхшилайди ва оҳангни оширади. Иловадан психо-емосионал ҳолат барқарорлашади, жисмоний чидамлилик ва ақлий иш қобилияти ошади, иммунитет мустаҳкамланади.

Гипомагнеземия ёки унга яқин ҳолат бўлса, шифокорлар аллақачон инексия шаклида фармакологик препаратларни буюрадилар: мушак ичига ёки томир ичига магний сулфат ва томир ичига юбориш учун суюқликда магний хлорид.

Агар танада доимо магний етишмаса, кўпинча Магне Б6 ёки Магнелис Б6 каби витамин Б6 билан бирлаштирилган препаратларни қабул қилиш керак. Улар ичак билан қопланган планшетлар шаклида ишлаб чиқарилади.

Магний билан дори танлашда нимани етиборга олиш керак

Фаол моддаси магний бўлган препаратларни шифокорнинг розилигисиз олиш мумкин емас, гарчи улар кўпинча телевизорда реклама қилинса ва ресепсиз сотилади. Барча дорилар сингари, улар жиддий ён тасирга олиб келиши мумкин. Дори воситаларининг дозаси ҳам фақат шифокор томонидан ҳисоблаб чиқилади.

Магний енг яхши лактат, аспартат, ситрат ва оротат шаклида сўрилади – уларнинг ҳар бири тасир қилиш ва сўрилиш жиҳатидан ўзига хос хусусиятларга ега, аммо уларнинг барчаси организмда яхши ерийди ва сўрилади. Шаклнинг белгиланишини препарат номидаги пакетда топиш мумкин – Лактат, Аспарагинат, Ситрат, Оротат.

Машҳур фармасевтика компанияларининг комплекслари қимматроқ, аммо уларни ишлаб чиқаришда юқори сифатли моддалар қўлланилади.

Хун таквийеси ва витамин-минерал комплекси ўртасида комплексни танлаш яхшидир – курсни қабул қилиш билан сиз бир вақтнинг ўзида бошқа микро ва макроелементлар, ёғда ва сувда ерийдиган витаминлар етишмаслигини тўлдиришингиз мумкин.

Магний қўшимчаларини қандай қабул қилиш керак

Таблетка ёки драже ичидаги магнийли стандарт витамин-минерал комплекслари кўрсатмаларга мувофиқ олинади ва тоза сув билан ювилади.

Дори-дармонлар билан бу қийинроқ: бир марталик ва кунлик дозаларни ҳисоблашда шифокор таҳлил натижаларига, аломатлар қанчалик оғирлигига ва организмда магний етишмаслигининг сабабларига етибор беради. Мутахассис, дозани ошириб юбормаслик учун курс қанча давом етишини аниқлайди. Дори-дармонлар кун давомида етарлича юқори магний консентрасиясини сақлаб туриш учун мунтазам равишда овқат билан бирга олинади.

Организмда магний микдори куплигини қандай  билиш мумкин

Магний билан дори-дармонларни қабул қилишни тўхтатиш вақти келганини ўз вақтида тушуниш керак – уларни шифокор томонидан белгиланган муддатдан кўпроқ ишлатиш мумкин емас. Улар стресснинг жисмоний ва ҳиссий кўринишларини йўқ қилади, иш фаолиятини яхшилайди ва чуқур уйқуни таминлайди. Анксийете сусаяди, хотира мустаҳкамланади, заифлик ва апатия йўқолади. Агар ҳаётийлик сезиларли даражада ошса, танадаги магний етарли.

Магнийнинг ортиқча бўлиши хавфли – гипермагнеземия белгилари пайдо бўлади. Бу уйқучанлик, ҳаракатларни мувофиқлаштиришнинг бузилиши, летаргия, пулснинг секинлашиши, қон босимининг пасайиши.

Магний етишмаслигини тўлдириш учун диетани қандай ўзгартириш керак

Магний кўплаб озиқ-овқатларда мавжуд. Кичик миқдорда – гўшт, сабзавот, резаворлар, мевалар, варенес, ферментланган пиширилган сут, пишлоқ ва кефирда.

Сусан, кажу, финдиқ, йерёнғоқ, бодом, қарағай ёнғоқлари, жўхори кепаги, гречка, денгиз ўтлари, қора шоколад, денгиз маҳсулотлари ва ёғли денгиз балиқларида магний кўп.

Шуни есда тутиш керакки, ёнғоқлар жуда кўп калорияларни ўз ичига олади, шунинг учун магний етишмовчилигини фақат улар билан тўлдиришга ҳаракат қилиш тавсия етилмайди: тез килограмм ортиши юрак фаолиятини ёмонлаштириши мумкин.

Магний юқори ҳароратга чидамли, шунинг учун иссиқлик билан ишлов бериш пайтида унинг маҳсулотдаги консентрасияси пасаймайди. Тўғри, диетологлар сабзавот, мева ва ёнғоқларни хом ашёни истемол қилишни тавсия қиладилар – улар қовуриш, қайнатиш ва пишириш пайтида йўқ бўлиб кетадиган кўплаб бошқа фойдали моддаларга ега.

Магний ҳақида нималарни билишингиз керак

1. Магний етишмовчилиги юрак ва қон томирлари, асаб тизимидаги асоратлар учун хавфлидир. Босим кўтарилиши мумкин, аритмия ривожланади, юрак минтақасида оғриқлар пайдо бўлади.
2. Витамин-минерал комплексларни қабул қилиш магнийнинг озгина танқислигидан халос қилади. Макронутриентнинг ўткир танқислиги магнийли монопрепаратлар билан даволанади.
3. Магний билан витамин-минерал комплексларни ва фармакологик препаратларни қабул қилиш учун контрендикасиялар ҳам мавжуд. Ишлатишдан олдин сиз шифокор билан маслаҳатлашингиз керак.
4. Магний билан комплекс препаратлар хун таквийеларидан кўра самаралироқ – улар терапевтик самарадорликнинг кенг далиллар базасига ега ва хавфсизлик клиник синовлар натижалари билан тасдиқланган.
5. Магний барча шаклларда озиқ-овқат ва сув билан қабул қилинганда енг яхши сўрилади.
6. Агар саломатлик ҳолати яхшиланган ва меҳнат қобилияти тикланган бўлса, даволанишда бир ойдан икки ойгача танаффус қилиш керак.
7. Магний кўплаб сабзавотлар, мевалар, дон ва дуккаклилар, ёнғоқлар ва уруғларда мавжуд.