Главная / Жамият / Коррупсияга қарши курашиш тўғрисида

Коррупсияга қарши курашиш тўғрисида

Янги Ўзбекистонда коррупсияга қарши кураш давлат сиёсатининг енг устувор йўналишига айланди. Буни кейинги йилларда соҳага оид қабул қилинган консептуал аҳамиятли ҳуқуқий ҳужжатлар, коррупсиянинг олдини олишга қаратилган мамурий ислоҳотлар мисолида ҳам кўриш мумкин. Хусусан, Ўзбекистон Республикаси Президенти ташаббуси билан қабул қилинган 2017-2021-йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегияси коррупсияга қарши курашиш самарадорлигини оширишда муҳим аҳамият касб етади. Ўзбекистонда янги ислоҳотлар ҳужжати.

Мамлакатимиз тараққиётининг енг муҳим йўналишларини белгилаб берувчи Ҳаракатлар стратегиясида қонун устуворлигини таминлаш ва суд-ҳуқуқ тизимини янада ислоҳ қилишнинг устувор йўналишида ташкилий-ҳуқуқий тизимни такомиллаштириш енг муҳим вазифалардан бири сифатида белгиланган. коррупсияга қарши курашиш механизмлари ва коррупсияга қарши кураш чоралари самарадорлигини ошириш.

Аввало, коррупсияга қарши кураш сифат ва миқдор жиҳатдан янги босқичга кўтарилаётгани Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёйевнинг сиёсий иродаси маҳсулидир. Хусусан, давлатимиз раҳбарининг жамиятга “ҳалоллик емлаши”ни сингдириш зарурлиги ҳақидаги фикри бу борадаги ишларнинг тамал тоши ҳисобланади. Президентимиз 2020-йил 24-январдаги Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисига Мурожаатномасида такидлаганидек, “Коррупсия ўзининг турли кўринишларида мамлакат тараққиётига тўсқинлик қилмоқда. Бу иллатга барҳам бермасак, чинакам қулай ишбилармонлик ва сармоявий муҳитни ярата олмаймиз, жамиятимизнинг бирорта ҳам соҳаси ривожланмайди”.

Иккинчидан, бу борадаги меёрий-ҳуқуқий базани тизимли равишда такомиллаштириш чора-тадбирлари амалга оширилмоқда. Бунга далил сифатида коррупсияга қарши курашиш тўғрисидаги қонуннинг кучга кириши, турли қонуности ҳужжатларининг қабул қилинишини келтириш мумкин. Хусусан, Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёйев 2017-йил 3-январ куни “Коррупсияга қарши курашиш тўғрисида”ги қонунни имзолади. Ушбу қонуннинг мақсади коррупсияга қарши курашиш соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат бўлиб, унда “коррупсия”, “коррупсияга оид ҳуқуқбузарлик”, “манфаатлар тўқнашуви” каби асосий тушунчаларни тушунтириш билан бир қаторда коррупсияга қарши курашишнинг асосий тамойиллари ҳам баён етилган. . Шунингдек, қонун коррупсияга қарши курашиш бўйича давлат сиёсатининг асосий йўналишларини, ваколатли органлар тизими, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, фуқаролик жамияти институтлари, оммавий ахборот воситалари ва фуқароларнинг бу борадаги иштирокини, коррупсиянинг олдини олишга доир чора-тадбирларни, коррупсиянинг олдини олишга доир чора-тадбирларни белгилаб беради. жазонинг муқаррарлиги ва бу йўналишда халқаро ҳамкорликни таминлаш.

Учинчидан, чора-тадбирларни самарали амалга ошириш учун махсус давлат органи ташкил етилди, бу борадаги давлат сиёсатининг институсионал асослари такомиллаштирилди. Хусусан, Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Ўзбекистон Республикасида коррупсияга қарши курашиш тизимини такомиллаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги фармони қабул қилинди. Фармонга мувофиқ, коррупсиянинг олдини олиш ва унга қарши курашиш соҳасида давлат сиёсатини, шунингдек, коррупсияга оид ҳуқуқбузарликлар содир етилишининг тизимли сабаблари ва шартларини бартараф етишга ҳамда коррупсияга қарши курашиш самарадорлигини оширишга қаратилган давлат ва бошқа дастурларни шакллантириш ва амалга ошириш мақсадида чора-тадбирларни амалга ошириш, Коррупсияга қарши курашиш агентлиги ташкил етилди. Агентликнинг ҳуқуқий асослари, вазифа ва функсиялари, ҳуқуқ ва мажбуриятларини белгилашда халқаро нормаларни тарғиб етиш бўйича хорижий тажриба ҳар томонлама ўрганилди. Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Коррупсияга қарши курашиш миллий кенгаши ва унинг ҳудудий кенгашлари ташкил етилди. Бу ислоҳотларнинг асосий мақсади коррупсияга барҳам беришдир.

Тўртинчидан, барча давлат ва жамоат ташкилотларини, мамлакатимиз миқёсида амалга оширилаётган тадбирларни қамраб олувчи давлат дастурлари қабул қилинмоқда. Хусусан, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017-йил 2-февралдаги қарори билан 2017–2018-йилларга мўлжалланган коррупсияга қарши курашиш бўйича биринчи Давлат дастури қабул қилиниб, унинг доирасида аниқ чора-тадбирлар амалга оширилди. Ана шу ислоҳотларни давом еттириб, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019-йил 27-майдаги “Ўзбекистон Республикасида коррупсияга қарши курашиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори билан 2019-2020-йилларда коррупсияга қарши курашиш бўйича навбатдаги Давлат дастури тасдиқланди. Бу борадаги сўнгги қадамлардан бири сифатида Президентимизнинг 2021-йил 6-июлдаги “Коррупсияга нисбатан муросасиз муносабат муҳитини шакллантириш, коррупсияга нисбатан муросасиз муносабат муҳитини шакллантириш, коррупсияга қарши курашиш даражасини тубдан қисқартириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори билан тасдиқланган 2021-2022-йилларга мўлжалланган коррупсияга қарши курашиш давлат дастурини келтиришимиз мумкин. давлат ва жамият бошқарувидаги коррупсия омиллари, шунингдек, бу жараёнга жамоатчиликни кенг жалб етиш”. Унда 44 та чора-тадбирлар белгиланган, ижро муддатлари, масул ижрочилар, ижро механизми аниқ белгилаб берилган.

Бешинчидан, мамлакатимизда коррупсияга қарши курашиш чора-тадбирлари асосида давлат органлари фаолиятининг очиқлиги ва ошкоралигини таминлаш устувор вазифа сифатида. Хусусан, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021-йил 16-июндаги “Давлат органлари ва ташкилотлари фаолиятининг очиқлигини таминлаш, шунингдек, жамоатчилик назоратини самарали амалга оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги фармони қабул қилинди. Фармонга мувофиқ, барча давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари, жумладан, Ҳисоб палатаси, Марказий банк, суд ва прокуратура органлари, уларнинг таркибий ва ҳудудий бўлинмалари, шунингдек хўжалик жамиятлари ва давлат унитар корхоналари устав фондида (устав капиталида) ) давлат улуши 50 фоиз ва ундан кўп бўлган ижтимоий аҳамиятга ега бўлган ахборотлар рўйхатини тасдиқлаши шарт. Шунингдек, бюджет харажатларини тартибга солиш устидан жамоатчилик назоратини амалга ошириш, буджет қонунчилиги бузилиши ҳолатлари тўғрисида ахборот бериш ва бюджет жараёнини такомиллаштириш бўйича таклифлар киритиш тартиб-таомилларини ташкил етиш мақсадида “Опенбудгет” портали ишга туширилди.

Олтинчидан, коррупсияга қарши курашишнинг яна бир муҳим йўналиши – давлат органлари фаолиятини оптималлаштириш, уларнинг ихчамлигини ошириш тизимли ва босқичма-босқич амалга оширилмоқда. Хусусан, 2021-йил 3-апрелда давлат ҳокимияти ва бошқаруви органларининг штат сонини қисқартириш тўғрисидаги Президент қарори имзоланган еди. Қарорга мувофиқ, давлат органлари ходимларининг сони 15 фоизга оптималлаштирилди. Натижада давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари, уларнинг қуйи ва ҳудудий бўлинмаларида жами 5288 та штат бирлиги қисқартирилди. Шунингдек, вазирлик ва идоралар раҳбарларининг 40 нафар ўринбосарлари лавозимлари қисқартирилди.

Йеттинчидан, коррупсиянинг олдини олиш ва унга барҳам беришнинг муҳим жиҳатларидан бири бўлган давлат бошқаруви тизимида “инсон омили”ни камайтириш мақсадида давлат ва жамият бошқарувига ахборот-коммуникасия технологияларини кенг жорий етиш йўлга қўйилди. Мамурий ва бюрократик тўсиқларни бартараф етиш, рўйхатга олиш, лисензиялаш ва рухсатномалар беришни соддалаштириш ва самарадорлигини ошириш мақсадида барча ҳудудларда 201 та давлат хизматлари марказлари ташкил етилди. Агар 2017-йилда мазкур марказлар томонидан 37 турдаги давлат хизматлари кўрсатилган бўлса, 2018-йилда уларнинг сони 106 тага, 2019-йилда еса 133 тага йетди. 2020-йилдан бошлаб марказлар орқали 148 турдаги шаффоф, қулай ва тезкор давлат хизматлари кўрсатилмоқда.

Саккизинчидан, коррупсияга қарши кураш халқаро тажриба ва тегишли ҳуқуқий нормаларни мамлакатимиз қонунчилиги ва амалиётига жорий етиш билан боғлиқ ҳолда амалга оширилмоқда. Хусусан, Коррупсияга қарши кураш агентлигининг ташкил етилгани Ўзбекистон томонидан ратификасия қилинган БМТнинг Коррупсияга қарши курашиш тўғрисидаги конвенсиясининг тегишли моддалари, шунингдек, Жакарта тамойиллари халқаро коррупсияга қарши амалиётда мамлакатимизда ҳаётга татбиқ етилаётганига мисол бўла олади.

Тўққизинчидан, жамоатчиликнинг кенг иштирокида коррупсияга қарши муросасиз муҳит яратилмоқда. Хусусан, жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш тизими тубдан такомиллаштирилди, Президентнинг Халқ ва виртуал қабулхоналари, “Ишонч телефони”, шунингдек, вазирлик ва идораларнинг “ишонч телефонлари”, “виртуал қабулхоналар” ташкил етилди. Фуқароларнинг ҳуқуқ ва еркинликларини таминлаш мақсадида барча даражадаги давлат раҳбарларининг “сайёр қабуллари”ни ўтказиш амалиёти йўлга қўйилди.

Ўнинчидан, коррупсияга қарши курашиш соҳасида давлат органлари ва тадбиркорлик субйектларида “комплайенс-назорат” тизимини кенг жорий етиш жараёни амалга оширилмоқда. Хусусан, 2019–2020-йилларга мўлжалланган Коррупсияга қарши курашиш давлат дастурида устав капиталида давлат улуши бўлган ташкилотларда коррупсияга қарши курашишнинг “комплаенс-назорат” тизимини жорий етиш, унинг самарадорлигини мониторинг қилиш ва тегишли тартибда сертификатлаштириш тартибини белгилаш бўйича тегишли вазифалар белгиланган. тегишли коррупсияга қарши стандарт (ИСО 37001) билан. Ана шу вазифалардан келиб чиқиб, Коррупсияга қарши курашиш агентлиги томонидан 26 та вазирлик ва идораларда яширин иқтисодиёт улушини камайтириш, коррупсияга қарши курашиш бўйича ички назорат тизимини “мувофиқлик назорати”ни жорий етиш бўйича ишлар олиб борилмоқда.

Албатта, амалга оширилган ишлар кўлами таҳсинга лойиқ, аммо ўз йечимини кутаётган масалалар ҳам бор. Коррупсияга қарши курашиш агентлиги малумотларига кўра, 2021-йилнинг 6 ойи давомида 2544 нафар мансабдор шахсга нисбатан коррупсияга оид 1676 та жиноят иши тергов қилиниб, судларга юборилган. Суд муҳокамаси натижасида коррупсияга оид жиноят ишлари бўйича 592,5 миллиард сўм миқдорида моддий зарар йетказилганлиги, шундан 170,8 миллиард сўми (28 фоизи) ундирилгани, 421,7 миллиард сўми Мажбурий ижродан ундирилиши аниқланган. Бош прокуратура ҳузуридаги бюро.

Ўз навбатида, Транспаренкй Интернатионал халқаро ноҳукумат ташкилотининг 2020-йил учун 2021-йил январ ойида елон қилинган рейтингида Коррупсияни идрок етиш индексида Ўзбекистон 7 поғонага кўтарилиб, 26 балл билан 180 давлат орасида 146-ўринни егаллади. Агар 2019-йилда Ўзбекистон 25 очко билан 153-ўринни егаллаган бўлса, 2018-йилда

бу кўрсаткич 23 очко билан 158-ўринни егаллади. Ўзбекистон икки йил ичида 12 поғонага кўтарилди ва Марказий Осиё минтақасида коррупсияга қарши курашда сезиларли ижобий натижа кўрсатди. Бу, ўз навбатида, мамлакатимизда коррупсияга қарши олиб борилаётган ислоҳотлар самарали самаралар бераётганидан далолатдир.

Ҳаққимизда Barno Mir

Яна маълумот

%d0%b1%d0%b5%d0%b7-%d0%bd%d0%b0%d0%b7%d0%b2%d0%b0%d0%bd%d0%b8%d1%8f

Жума куни кайси куш уча олмайди?

Пайшанбе куни улган куш жума куни уча олмайди.