Ич кетиш сабаблари ва даволаш

Оддий соғлом одамда кунига 1-2 марта ёки ҳар 1 кунда дефекация (ичакни бўшатиш) бўлиши мумкин деб ҳисобланади. Бу вақтда нажас массаси жуда қаттиқ, жуда юмшоқ сувли бўлмаслиги керак, нажас массасида қон, йиринг ёки кўп миқдорда шилимшиқ бўлмаслиги керак (кичик миқдорда шилимшиқ бўлиши мумкин). Нажаснинг ранги нормал бўлиши керак. Нажас рангининг ўзгариши (қора, оқ, яшил) ҳар қандай (баъзан жуда жиддий) касалликнинг аломати бўлиши мумкин. Баъзи бутунлай соғлом одамларда дефекация ҳаракати ҳар 3-4 кунда содир бўлади. Aйни пайтда бу одамларда ташвиш йўқ ва ҳоказо. содир бўлмайди. Бу норманинг бир варианти сифатида қаралиши мумкин. Диарея пайтида нажас массаси ошади, унинг таркибидаги сув миқдори кўпаяди ва (ёки) дефекация ҳаракатлари тез-тез содир бўлади.

Ич кетиш, айниқса оғир диарея, инсон саломатлиги ва ҳатто ҳаёти учун хавфлидир. Ич кетиш пайтида организм сув ва електролитларни (натрий, калий, магний, хлоридлар) тез йўқотади. Бу қон босимининг кескин пасайишига, ҳушидан кетишга, юрак ритмининг бузилишига (аритмия) ва бошқаларга олиб келиши мумкин. жиддий асоратларни келтириб чиқаради. Ўткир сувсизланиш ҳатто ўлимга олиб келиши мумкин. Ич кетиш, айниқса, ёш ва кекса одамларда, касаллик, жарроҳлик ва ҳ.к. бунинг натижасида заифлашган одамлар учун хавфлидир. Aммо кучли диарея ҳатто бутунлай соғлом ёш одам учун ҳам хавфли бўлиши мумкин.

Ўткир диарея баъзан бутунлай соғлом одамда сифатсиз озиқ-овқат, ифлос сув, баъзи дори-дармонларни (антибиотиклар, магний препаратлари, контрацептивлар, естрогенлар, лаксатифлар ва бошқалар) қабул қилгандан кейин ривожланиши мумкин. Aммо диарея сабаби бартараф етилгач, диарея ҳам йўқолади.
Aгар “ноаниқ” диарея сизни узоқ вақт давомида безовта қилса, бу жуда жиддий аломат бўлиб, унга албатта еътибор беришингиз керак. Сурункали диарея турли жиддий касалликларнинг аломати бўлиши мумкин.

Диарея сабаблари қуйидагилардан иборат:

Ич кетишининг энг кенг тарқалган сабаби вируслар, бактериялар, қуртларнинг овқат ҳазм қилиш тизимига патологик таъсиридир.Бу касалликлар “ўткир ичак инфекциялари” деб аталади.
Дисбактериоз (ичакларнинг нормал микрофлорасини бузиш) диареянинг яна бир кенг тарқалган сабабидир. Инсоннинг ичакларида жуда кўп “яхши” ва “ёмон” микроорганизмлар яшайди. “Яхши” микроорганизмлар (асосан: лакто- ва бифидибактериялар, ичак бактериялари) тананинг нормал ишлаши учун жуда муҳимдир. Улар организм учун муҳим озиқ моддаларни ҳазм қилиш ва ассимиляция қилиш, иммунитет тизимини мустаҳкамлаш, токсинларни, кансероген (саратон қўзғатувчи) моддаларни, оғир металл тузларини танадан олиб ташлаш ва ошқозон-ичак тизимининг шиллиқ қаватини “ҳимоя қилиш” жараёнида иштирок етадилар. зарарли микробларнинг ҳужуми. “Ёмон” микроорганизмлар, аксинча, танага зарар етказиши мумкин. Бироқ, “яхши” микроорганизмлар сони сезиларли даражада юқори бўлса, улар “ёмон” микроорганизмлар сонининг кўпайишига тўсқинлик қилиб, ўз вазифаларини муваффақиятли бажарадилар. Дисбактериоз бу мувозанат “ёмон” микроорганизмлар фойдасига ўзгарганда ривожланади. Шундай қилиб, ичак дисбактериози – бу ичакдаги “яхши” микроорганизмлар сони кескин камайиб, “ёмон” микроорганизмлар сони сезиларли даражада кўпайганида юзага келадиган ҳолат.
Кўпгина ичак касалликлари пайтида бемор тез-тез диарея билан оғрийди. Бу касалликлар орасида колит, Крон касаллиги, йўғон ичак полиплари ва ўсмалар ва бошқалар мавжуд. Сизга шуни маълум қилмоқчимизки, тез-тез диарея, вазн йўқотиш, заифлик, ахлатда қон ва кўп миқдорда шилимшиқ бўлиши йўғон ичак саратонининг аломати бўлиши мумкин. Бу жуда жиддий касаллик. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти маълумотларига кўра, саратоннинг ушбу тури бошқа саратон турлари орасида дунёда 3-4 ўринни егаллайди (эркаклар орасида 3-ўрин, аёлларда 4-ўрин). Шу сабабли, юқорида санаб ўтилган аломатлар кузатилса, дарҳол проктологга мурожаат қилиш керак. Замонавий тиббиётда саратон ерта босқичларда жуда муваффақиятли даволанади.
Сурункали диарея ошқозон ости бези ва жигарнинг сурункали касалликларининг аломати бўлиши мумкин. Ушбу касалликлар натижасида озиқ моддалар ичакда нормал сўрилмайди, бу диарея ва бошқа касалликларни келтириб чиқаради.
Çöляк касаллиги каби ирсий касалликнинг белгиларидан бири диарея ҳисобланади. Çöляк касаллиги пайтида инсон танасида “клейковина” оқсилига нисбатан муросасизлик пайдо бўлади. Клейковина арпа, жавдар ва буғдой каби дон таркибига киради. Беморнинг ичакларига бу оқсилнинг микроскопик миқдори (миллиграмм) ҳам тушганда, у ерда яллиғланиш ва овқат ҳазм қилиш ва чиқариш жараёнларининг бузилиши содир бўлади. Натижада, одам ич қотиши (ҳажмли ҳомила нажас), кўнгил айниши, қусиш, ошқозонда кўпик, оғриқ ва иштаҳани йўқотиш билан алмашинадиган диарея ривожланади.
Гипертироидизм (қалқонсимон безнинг фаоллиги ошиши) даврида инсон организмидаги жараёнлар тезлашади. Бу ичакларнинг ишига ҳам таъсир қилади – нажас массаси ичакларга қараганда тезроқ чиқарилади, натижада нажас кўпроқ сувли бўлади. Нажас массаси маълум вақт давомида ичакда қолиши керак – бу ерда сув буғланади ва ахлат массаси нормал қаттиқликда бўлади. Aгар у ичакларда узоқ вақт қолса, нажас массаси қурийди ва натижада ич қотиши пайдо бўлади. Aгар қисқароқ муддатга қолдирилса, аксинча, нажас кўпроқ сувли бўлади ва натижада диарея ривожланади.

Ич кетиш(Диарея) белгилари қандай?

Диарея белгилари касалликнинг оғирлигига қараб таснифланади. Aгар бемор оз миқдордаги суюқликни йўқотган бўлса ва ташналик, қуруқ оғиз, ташвишли кайфият ва сийдик чиқаришнинг камайиши каби белгилар пайдо бўлиши мумкин. Aммо танадаги суюқликнинг 10% йўқотилиши бўлса, унда аломатлар янада оғирроқ бўлади. Шунинг учун диареянинг енг кўп учрайдиган белгилари:

Суюқ дефекация;
Зудлик билан нажас ва сийдик ўғирлаб кетиш;
Ҳаддан ташқари дефекация;
Чанқоқлик;
Кўнгил айниши ва қайт қилиш;
Юқори ҳарорат;
Заифлик;
Қорин оғриғи ва газ ва бошқалар.

Шикоятлар диарея белгиларини ўз ичига олади. Ёзда юзага келадиган бактериал инфекциялар одатда иситма, қусиш, кўнгил айниши ва қорин оғриғи шикоятлари билан намоён бўлади. Бу вақтда танадаги ҳарорат баъзан 39 даражадан ошиб кетиши мумкин. Бу даврда болалар учун энг хавфли ҳолат диарея ва қусишдир. Бундан ташқари, қусиш танадаги жиддий суюқлик йўқотилишига олиб келади. Шу сабабли, оилалар фарзандларида диарея ва қусишнинг оғирлигига еътибор беришлари жуда муҳимдир. Чунки диарея қусиш билан кечса, боланинг танасида суюқликнинг тўғри миқдорини мувозанатлаш мумкин емас, чунки у етарли даражада овқатлана олмайди ва суюқлик ололмайди. Ва агар бу вақтда ҳеч қандай чоралар кўрилмаса, жиддий касалликлар юзага келиши мумкин, бу еса танадан ортиқча суюқлик йўқотилиши билан ўткир буйрак етишмовчилигига олиб келиши мумкин. Шу сабабли болаларга кўп миқдорда сув ва айрон, мева шарбати каби ичимликлар берилиши керак, шунда йўқолган суюқлик яна қайтарилиши мумкин.

Ҳомиладорликда ич кетиш(диарея)

Ҳомиладорлик пайтида диарея жуда узоқ давом этгани хавфли бўлиши мумкин. Кейин келажакдаги онанинг танаси сувсизланиши ёки электролитлар бузилиши мумкин. Ҳар ҳолда, бу нафақат аёл учун, балки унинг келажакдаги чақалоғи учун ҳам хавфли бўлади.

Диарея пайтида ҳомиладор аёлларга кўп миқдорда суюқлик, айниқса минерал сув, минераллар ва електролитлар етарли миқдорда ичиш тавсия етилади. Дорихоналарда сиз фаоллаштирилган кўмирни ҳам сотиб олишингиз мумкин, бу диареянинг типик аломатларини тўхтатишга ёрдам беради. Aгар фаоллаштирилган кўмирни қабул қилиш ёрдам бермаса ва диарея кетмаса, унда сиз касалликнинг сабабларини аниқлайдиган ва тегишли даволанишни тайинлайдиган шифокор билан маслаҳатлашингиз керак. Диарея пайтида сиз ширинликлар, ёғли овқатлар ва газланган ичимликларни истеъмол қилишни ҳам чеклашингиз керак.

Ич кетишини (диареяни) даволаш

Диарея билан оғриган беморлар кўп миқдорда сув, мева шарбатлари, спорт ичимликлар, кофеинсиз газланган ичимликлар ва шўр сувли булонларни ичишлари керак. Белгилари яхшиланиши билан бир оз кўпроқ қаттиқ овқат истеъмол қилишлари мумкин. Диарея билан оғриган болаларда йўқолган суюқлик ва електролитларни алмаштириш учун оғиз орқали регидратация еритмаларидан фойдаланиш керак. Шунингдек, чақалоқлар кўпроқ она сути билан озиқланиши керак. Гастрен чойи, Дианат сиропи ва Ҳерба Флора дан Нат-Гара зира капсулалари диареяни даволашда жуда самарали воситадир. Ушбу маҳсулотларнинг таркиби антисептик, яллиғланишга қарши, бириктирувчи, бириктирувчи ва перисталтикани камайтирадиган ўсимликлар тўпламидан тайёрланади. Ичаклардан сув йўқотилишини олдини олади, токсинларнинг сўрилишини секинлаштиради, антиспазмодик ва оғриқ қолдирувчи таъсирга эга.