Пазанда – Pazanda Ҳархела маълумотлар
Буйрак етишмовчилиги каби патологик ҳолатга эга бўлган беморларда бу ички органнинг сийдик ишлаб чиқариш ёки унинг нормал чиқишини таъминлаш қобилияти бузилади. Бу организмнинг кучли интоксикациясини келтириб чиқаради, бу тез ривожланади. Гап шундаки, сийдик билан барча турдаги зарарли моддалар танадан чиқарилади ва унинг чиқиши бузилиши тананинг турли органлари ва тизимларининг аста-секин ишдан чиқишига олиб келади.
Буйрак етишмовчилигининг сабаблари турлича бўлиб, ҳаёт учун хавфли бўлган бу ҳолатни даволаш жиддий еътибор талаб қилади. Буйракларнинг бузилишига сабаб бўлган омилларни аниқлаш учун беморни ҳар томонлама текшириш керак! Ўз вақтида тиббий ёрдам кўрсатилмаслиги беморнинг танасида унинг ногиронлиги ёки ҳатто ўлимига олиб келадиган қайтарилмас ўзгаришларга олиб келиши мумкин.
Буйрак етишмовчилигининг турлари ва босқичлари.
Ушбу касалликнинг ўткир ва сурункали курслари мавжуд. Шу билан бирга, ўткир буйрак етишмовчилиги кўпинча оғриқли зарба, дори ёки баъзи заҳарли моддалар билан кучли заҳарланиш натижасидир. Уролитиёз, инфекциялар ва пиелонефрит билан оғриган беморларда сийдик йўлининг тош билан блокланиши буйраклар фаолиятининг кескин ёмонлашувининг бошқа кенг тарқалган сабаблари ҳисобланади.
Сурункали буйрак етишмовчилигига келсак, бу касаллик аста-секин ривожланади. Унинг пайдо бўлишининг сабаблари беморда турли хил нефрологик диагностикаларнинг мавжудлиги, шунингдек, юрак ва қон томирлари фаолиятининг бузилиши ва ҳатто диабетес меллитус.
Ушбу касалликнинг 4 босқичи ёки даражаси мавжуд:
биринчи навбатда, буйрак функциясининг бузилиши белгилари ҳали намоён бўлмайди ёки енгил ифодаланади. Бемор интоксикация белгиларидан шикоят қилиши мумкин – бош оғриғи, кўнгил айниши, қорин бўшлиғида оғриқ;
иккинчи босқичда сийдикнинг буйракдан сийдик пуфагига оқиши сезиларли даражада камаяди ёки умуман йўқ. Танадаги метаболик жараёнларнинг бузилиши унинг ўзини ўзи заҳарланишига олиб келади;
буйрак етишмовчилигининг учинчи ёки ресторатив босқичи буйракларнинг сийдик чиқариш ва уни сийдик пуфагига йўналтириш қобилиятини нормаллаштириш билан тавсифланади;
тўртинчи босқич – тикланиш. Бу сурункали буйрак етишмовчилиги бўлган беморларда ойлар ва ҳатто йиллар давом етиши мумкин бўлган барқарор ремиссия.
Буйрак етишмовчилиги белгилари
Aёллар ва еркаклардаги буйракларнинг бу бузилиши худди шундай тарзда намоён бўлади. Aжратилган сийдик миқдорининг пасайишига қўшимча равишда, буйрак етишмовчилиги қуйидаги аломатлар билан бирга бўлиши мумкин:
- заифлик, ишлашнинг пасайиши;
- уйқусизлик;
- анемия;
- терининг қичиши;
- қонда креатининнинг кўтарилиши, бу тестлар натижалари билан аниқланади;
- овқат ҳазм қилиш тракти ва асаб тизимининг турли хил бузилишлари;
шишиш; - тахикардия;
- беқарор қон босими;
- драматик вазн йўқотиш – чарчоққа қадар.
Aйниқса ривожланган ҳолатларда сепсис, суяк шикастланиши ва бошқалар каби асоратлар булиши мумкин.
Буйрак етишмовчилигини даволаш
Кўпгина беморлар буйрак етишмовчилиги билан баъзи озиқ-овқатларни истеъмол қилиш мумкинми ёки йўқлиги билан қизиқишади. Бундай ташхис қўйилган беморларнинг диетаси оқсил ва туз миқдорини чеклашни, шунингдек, фосфорнинг юқори миқдори бўлган озиқ-овқатларни, масалан, балиқнинг айрим турларини ўз ичига олади. Сизнинг диетангизга еътибор бериш ушбу касалликдан азият чекадиган еркаклар ва аёлларга унинг кучайишини олдини олиш ва саломатликни сақлашга имкон беради.
Ушбу касалликни даволаш схемаси биринчи навбатда унинг ривожланишига сабаб бўлган сабабларга боғлиқ ва мураккабдир. Буйракларнинг фаолиятини тиклаш учун танадаги суюқлик даражасини тўлдириш, интоксикация оқибатларини бартараф етиш ва антибиотиклар ёки гормонларни ўз ичига олган воситалар билан даволаш керак. Урологлар ва нефрологлар кўпроқ буйрак етишмовчилиги бўлган беморларга гемодиализни буюрадилар.
