Қандай қилиб болаларни жазолаш керак? – Псикҳологдан 6 та МУҲИМ МАСЛАҲАТ

Мен сизга оддий ва айни пайтда мураккаб савол бермоқчиман: сиз фарзандларингизни жазолаяпсизми?
Мен ушбу мавзу бўйича бир нечта муҳим фикрларга тўкҳталиб ўтмоқчиман, лекин, албатта, енг муҳим тамойиллардан бири шундаки, жазо қанчалик кам бўлса, шунча якҳши бўлади.

1. Агар сиз болани жазолаш билан таҳдид қилган бўлсангиз, унда буни қилинг. Ота-оналар базан бола дунёдаги барча амакиларни ёмон кўра бошлаганида ёки айтилган гапларга етибор бермай қўйганида “ўзингизни ёмон тусангиз, амаки сизни олади” иборасини ишлатишади, чунки у бундай бўлмаслигини аллақачон билади. .
2. Билмаган ёки билмасдан ” содир бўлган воқеа учун жазоланмайди. Фарзандингиз сизга ёрдам беришни кҳоҳласа, ҳатто уйнинг енг қимматли қисмини бузишни ҳам ўз ичига олади.
3. Сиз кҳонага шовқин билан кирдингиз, лекин болаларнинг қайси бири бу тартибсизликни яратганини билмайсиз. Буни қилишнинг иккита варианти бор: ёки сиз ҳеч кимни жазоламайсиз ёки бир вақтнинг ўзида ҳаммани жазолайсиз. Псикҳологияда шундай тамойил борки, агар бирор нарса қандай содир бўлганини кўрмаган бўлсангиз, унда бир кҳулосага келиб, айбдорни топа олмайсиз.
4. Фарзандингизнинг салбий кҳулқ-атворига қичқириқ билан муносабат билдирсангиз, унда натижага ериша олмайсиз. Чунки бундай ёндашувни кўрган бола салбий кҳатти-ҳаракатни такрорлай бошлайди. Бола ҳар бир туйғуни диққат сифатида қадрлайди ва шунинг учун кўпроқ етибор беришга ҳаракат қилади.
5. Битта кҳулқ-бир жазо тамойили. Ота-оналар фарзандларининг кҳатоларини танишлари ва қариндошларига қайта-қайта айтиб беришни якҳши кўрадилар. Бу болаларга жазодан кўра кўпроқ тасир қилади ва уларнинг ўзига бўлган ишончига путур етказади.
6. Жазолашда ҳақоратли ва камситувчи сўзларни ишлатманг! Сиз берган жазо бир мунча вақт ўтгач унутилади, лекин айтган сўзларингиз болангизни узоқ вақт безовта қилади.
Албатта, псикҳология жазолашнинг бир қанча усулларини тасдиқлайди, лекин есда тутингки, бу физиологик қийноқларни ўз ичига олмайди. Болага беришингиз мумкин бўлган енг оғир жазо уни севимли ўйинчоқ ёки нарсадан маҳрум қилиш бўлиши мумкин.