Пазанда – Pazanda Ҳархела маълумотлар
Teri qichishishi , teridagi qizil toshmalar, teri alergiyasi sabablari va davolash usullari.
Teri insonning eng katta, kattik va ayni paytda nozik organidir. Yurak, jigar yoki oshkozon kabi, u murakkab tuzilishga ega, xayotiy funksiyalarni bajaradi va uning sogligi butun insonning farovonligi uchun zaruriy shartdir. Va boshka organlar singari, teri xam patologik jarayonlarga juda zaifdir.
Teri kasalliklarining uziga xos xususiyati shundaki, ular odatda eng erta boskichlarda namoyon buladi. Kisman, bu bemorga darxol davolanishni boshlashga yordam beradi. Boshka tomondan, teri kasalliklari odamlarga jiddiy psixologik nokulaylik tugdiradi, ayniksa simptomlarni tezda bartaraf etishning iloji bulmaganda. Shuning uchun xar kanday dermatologik kasalliklarni tashxislash va davolash tulik xayotga kaytish uchun zaruriy shartdir.
Teri xakikatan xam uzunligi buyicha eng katta inson organidir. U deyarli 2 m2 maydonni egallaydi, butun tanada uch milliondan ortik ter bezlarini uz ichiga oladi va teri mikrobiomasi butun insoniyat sonidan bir necha ming marta katta.
Teri xakikatan xam uzunligi buyicha eng katta inson organidir. U deyarli 2 m2 maydonni egallaydi, butun tanada uch milliondan ortik ter bezlarini uz ichiga oladi va teri mikrobiomasi butun insoniyat sonidan bir necha ming marta katta.
malumotnoma
Teri uchta katlamdan iborat. Yukori kismi epidermis deb ataladi. U doimiy ravishda yangilanadi (xar uch-turt xaftada) va ultrabinafsha nurlar tasirida rangi uzgaradi. Epidermis ostida dermis – terining asosiy katlami bulib, nerv xujayralari, bezlar va soch follikulalarining reseptorlarini uz ichiga oladi. Dermis elastikligini yukotganda, ajinlar paydo buladi. Dermis ostida uchinchi katlam bulib, eng “ogir” – teri osti yog , issiklikni saklashga yordam beradi, suyuklik va ozik moddalar manbai xisoblanadi. Teri vazni – umumiy tana vaznining 4-6%, teri osti yog bilan esa – taxminan 16-17%
Terining xar bir katlami uziga xos kasalliklarga moyil. Shunday kilib, epidermisning patologiyalariga kutir va toshbaka kasalligi, dermis kasalliklari – furunkuloz va gidradenit kiradi va teri osti yogi selülit va lipomadan aziyat chekishi mumkin. Bazi ogrikli xolatlar, masalan, kuyishlar, bir vaktning uzida terining barcha katlamlariga tasir kilishi mumkin.
Teri patologiyalarini yukumli va yukumli bulmaganlarga bulish mumkin, ammo bu bulinish xar doim xam tugri emas. Misol uchun, seboreik dermatit mutlako barcha odamlarda epidermis yuzasida yashovchi kuzikorin tufayli yuzaga keladi, lekin fakat immunitet buzilganida uzini namoyon kiladi. Bundan tashkari, infeksiyalar kupincha patologik jarayonning urtasida kushiladi: atopik dermatit bilan ogrigan bemorlarda kupincha ikkilamchi bakterial infeksiyaning kushilishi natijasida yiringli yaralar paydo buladi.
Surunkali teri kasalliklari dermatologiyada aloxida axamiyatga ega. Utkir yukumli jarayonlardan farkli ularok, ular uzok umr davomida insonga xamrox bulib, izchil terapiyani talab kiladi. Kupincha ular turli xil tashki va ichki omillar tasiri ostida rivojlanadi: parazitar boskindan stressgacha.
Muayyan teri kasalliklariga moyillik meros bulib utishi mumkin: kup odamlar balogatga etmagan akne kabi muammolar bolalar va ularning ota-onalarida uxshashligini takidlashadi. Statistik malumotlarga kura, shifokorga murojaat kilish uchun sabab buladigan teri kasalliklarining eng keng tarkalgan guruxi bu dermatozlar va dermatitlar – kichishish, kichishish, toshma va terining rangi uzgarishi bilan kechadigan yukumli bulmagan kasalliklar. Ular allergiya va immunitetning buzilishi bilan ogrigan bolalarda xam, kattalarda xam kuzatiladi.
Teri kasalliklarining belgilari: birini boshkasidan kanday ajratish mumkin
Uzingizda yoki bolada teri kasalligiga shubxa kilish oson. Odatda, tananing integumentlari bir xil rangga, urtacha namlikka va sillik yuzaga ega va bu mezonlardan birortasining buzilishi yoki yokimsiz xislar, kichishish va ogrik paydo bulishi allakachon tashvishga sabab buladi. Shifokorga tashrif buyurishdan oldin xam, men bu xolat kanchalik xavfli ekanligini va uzingizni va yakinlaringizni kanday ximoya kilishni bilmokchiman.
Yukumli bulmagan dermatit va dermatozlar, masalan, toshbaka kasalligi yoki ekzema, yukumli emas, lekin ular insonning jismoniy va psixologik xolatini sezilarli darajada yomonlashtirishi mumkin, shuning uchun kasallikning dastlabki belgilarida siz dermatologga murojaat kilishingiz kerak.
Dermatit
Atopik dermatit yoki neyrodermatit – bu allergik tabiatning patologiyasi bulib, u yuz va buyin, bosh terisi va tabiiy teri burmalarida – kultik osti, tirsagida joylashgan kichishish, kuruklik, kichishish, kizarish va toshmalar bilan namoyon buladi. va tizza bushligi, chanok, dumba va boshkalar. Kichkintoylar – ikki oylikdan, bolalar – ikki yoshdan, usmirlar va kattalar – 13 yoshdan oshgan, atopik dermatit. Bu engil yoki ogir bulishi mumkin, bu ogir kayguga olib keladi. Atopik dermatitni davolashda kompleks yondashuv muxim axamiyatga ega: teri tusigini tiklash, ovkat xazm kilishni normallashtirish, parxez terapiyasi, kuzgatuvchi omillarni (rasiondan va tashki muxitdan) yuk kilish, kurinadigan simptomlarni bartaraf etish uchun tashki terapiya va bazi xollarda tizimli farmakoterapiya. Agar atopik dermatitni gudaklik davrida davolash mumkin bulmasa, u insonga umri davomida engil, urtacha yoki ogir shaklda davriy relapslar bilan xamrox bulishi mumkin.
Allergik dermatit kupincha kattalarda xam, bolalarda xam ozik-ovkat yoki kontakt tirnash xususiyati beruvchi reaksiya sifatida paydo buladi. Ozik-ovkat allergiyasi kichishish, shishish, suyuklik bilan tuldirilgan kichik va katta pufakchalar shaklida namoyon buladi va allergen tanaga kirgan paytdan boshlab 24 soat ichida sodir buladi. Bazida pufakchalar yorilib, ikkilamchi infeksiya kushilishi tufayli yiringlashi mumkin bulgan keng yiglash uchoklarini xosil kiladi. Allergik toshmalarning lokalizasiyasi individual bulishi mumkin, lekin odatda toshma bir xil joylarda, bir xil intensivlik va toshma maydoni bilan paydo buladi.
Kontakt allergiyasi bilan xuddi shunday yalliglanish reaksiyasi va teridagi uzgarishlar fakat allergen bilan bevosita alokada bulgan tananing kismida kuzatiladi. Misol uchun, agar siz sochni buyashga tasir kilsangiz, boshingizda kizarish, kichishish va shish paydo buladi, agar siz bazi metallarga tokat kilmasangiz, zanjir kiygan buynida yoki korin bushligida paydo buladi. kamar tokasi. Shuningdek, allergen dorilar, kosmetika va parfyumeriya, sovun, usimliklar, kauchuk maxsulotlar, elim bulishi mumkin. Bazi moddalar terining kuyosh nuriga tasir kilish sezgirligini oshiradi – fotosensibilizasiya va shuning uchun allergik bir turdagi fotodermatit paydo buladi. Bunday xolda, terining kuyoshdan kiyim bilan ximoyalanmagan ochik joylarida toshmalar paydo buladi [3]. Allergik dermatitni davolashda asosiy omil allergenni aniklash va yuk kilish, shuningdek, kichishish, yalliglanish, infeksiyani bartaraf etish va shikastlangan terini tiklash uchun topikal terapiya xisoblanadi.
Seboreik dermatit uzini yog bezlarining ortikcha sekresiyasi natijasida namoyon buladi, bu yogning kupayishi va epidermisda Malassezia jinsidan kuzikorinning faol kupayishi bilan birga keladi. Kasallik psixoemosional xaddan tashkari kuchlanish, stress, gormonal, immun va neyroendokrin kasalliklar, malum dori-darmonlarni kabul kilish fonida yuzaga keladi. Seboreik dermatit tananing yog bezlariga boy bulgan joylarida rivojlanadi – bu bosh terisi, yuz, kulok orkasi, sternum va kindik, elka pichoklari, kultiklar, dumba orasidagi orka soxa. Teri yuzasida mayda ok rangli tarozilar xosil bulib, ular osongina tozalanib, ozgina yalliglangan sirtni ochib beradi. Seboreik dermatitni davolash birinchi navbatda sababni (kuzikorin) va yuk kilishga karatilgan bulishi kerak.
yalliglanish, shuningdek shikastlangan teri tuzilishini tiklash – xaddan tashkari porlashni kamaytirish uchun. Seboreik dermatit bilan kasallanish ikki yosh chukkisiga ega – xayotning birinchi oylarida va 40 yoshdan keyin.
Dermatozlar
Ekzema – bu magistralning simmetrik kismlarida va bugimlarning fleksor yuzalarida yalliglanish, toshma va kichishish bilan birga keladigan utkir yoki surunkali takrorlanuvchi teri kasalligi. Kasallik neyroendokrin, metabolik, yukumli-allergik, vegetativ-kon tomir omillarning murakkab tasiri natijasida rivojlanadi. Trigger bakterial va kuzikorin infeksiyalari, kimyoviy moddalar, dorilar, ozik-ovkat va boshkalar bulishi mumkin. Egzema meros bulib utadi: ota-onadan birining kasalligi bilan bolada ekzemaning rivojlanish extimoli taxminan 40% ni, ikkala ota-onada xam kasallik bulsa – 50-60% ni tashkil kiladi. Ekzemaning uziga xos xususiyatlari – zararlangan xududlarda kichishish va toshmalarning nomuvofikligi: birinchi navbatda terida yalliglanish paydo buladi, shundan sung u mayda pufakchalar bilan koplanadi, ular yorilib, nam yara xosil kiladi. Vakt utishi bilan teridagi eroziya kuriydi va kobikka aylanadi, shundan sung remissiya davri boshlanadi. Kasallik yildan-yilga yomonlashishi mumkin va yakuniy davolanish, xatto tugri davolash bilan xam, xech kachon kelmasligi mumkin.
Polimorf fotodermatoz – fotodermatozning eng keng tarkalgan turi bulib, u kuyosh tasiridan keyin kichiydigan dogli, papulyar, blyashka toshmalar paydo bulishi bilan tavsiflanadi (shuning uchun uning boshka nomi baxor-yoz fotodermatitidir). Lezyonlar terida bir necha soat yoki kundan keyin paydo buladi – buyin, kukrak, elka, bilak, oyoklarda, kamrok tez-tez yuz va magistralda. Ular chandik koldirmaydi va faol kuyosh tasirini tuxtatgandan keyin bir necha kun yoki xafta ichida yukoladi. Kasallikning patogenezi, extimol, kuyosh nuri tasiriga boglik bulgan immunitet reaksiyasining buzilishiga asoslanadi. Moslashuv polimorf fotodermatoz uchun xarakterlidir: bemor kiska vakt davomida kuyoshga kayta-kayta tasir kilgandan sung simptomlar pasayadi, chunki terining kuyosh nuriga chidamliligi rivojlanadi [6].
Psoriaz
Ogir surunkali teri kasalligi, bu oldindan aytib bulmaydigan kurs va noanik paydo bulish mexanizmi bilan tavsiflanadi. Ushbu kasallik yoshi, jinsi, ijtimoiy mavkei va turmush tarzidan kati nazar, rivojlangan mamlakatlar axolisining 1-2 foizida uchraydi (garchi psoriaz kupincha ogir stress fonida paydo bulishi kayd etilgan) [7]. Psoriatik plitalar deyarli xamma joyda paydo buladi – tirsak va tizzaning egilishi, bosh terisi, taglik va kaftlarda, sakrum va pastki orka mintakada. Belgilar ulchamlari bir necha millimetrdan bir necha santimetrgacha uzgarib turadi va kupincha bitta doglarga birlashadi. Psoriazdagi blyashka kobikli tuzilishga ega, tarozilar ajratilganda, ularning ostidagi teri porlaydi va bazan kon ketadi. Oddiy (vulgar) toshbaka kasalligiga kushimcha ravishda, seboreik toshbaka kasalligi keng tarkalgan bulib, unda tarozilar sargish rangga ega. Kasallik nafakat teriga, balki tirnok va bugimlarga xam tasir kilishi mumkin, bu esa psoriatik artritni keltirib chikaradi.
Psorioz
Ogir surunkali teri kasalligi, bu oldindan aytib bulmaydigan kurs va noanik paydo bulish mexanizmi bilan tavsiflanadi. Ushbu kasallik yoshi, jinsi, ijtimoiy mavkei va turmush tarzidan kati nazar, rivojlangan mamlakatlar axolisining 1-2 foizida uchraydi (garchi psoriaz kupincha ogir stress fonida paydo bulishi kayd etilgan) [7]. Psoriatik plitalar deyarli xamma joyda paydo buladi – tirsak va tizzaning egilishi, bosh terisi, taglik va kaftlarda, sakrum va pastki orka mintakada. Belgilar ulchamlari bir necha millimetrdan bir necha santimetrgacha uzgarib turadi va kupincha bitta doglarga birlashadi. Psoriazdagi blyashka kobikli tuzilishga ega, tarozilar ajratilganda, ularning ostidagi teri porlaydi va bazan kon ketadi. Oddiy (vulgar) toshbaka kasalligiga kushimcha ravishda, seboreik toshbaka kasalligi keng tarkalgan bulib, unda tarozilar sargish rangga ega. Kasallik nafakat teriga, balki tirnok va bugimlarga xam tasir kilishi mumkin, bu esa psoriatik artritni keltirib chikaradi.
Davolash xususiyatlari
Kup teri kasalliklari mavjud, ammo ularning xar biri uchun terapevtik tamoyillar uxshash: kasallikni engish uchun tizimli va maxalliy terapiyaning kombinasiyasi talab kilinadi. Birinchisi, ichki patologik mexanizmlarni bartaraf etishga karatilgan tabletkalar va ineksiyalarni kabul kilishni uz ichiga oladi: yalliglanish va allergik reaksiyalar bostiriladi, endokrin va asab tizimlarining ishi normallashadi va xokazo. Yukoridagi kasalliklarning xar birini tizimli davolash uziga xos xususiyatlarga ega va koida tarikasida ogir alevlenmeler davrida belgilanadi.
Maxalliy terapiya tugridan-tugri kasallikning alomatlarini bartaraf etishga, relapslar chastotasini kamaytirishga va bemorning xayot sifatini yaxshilashga karatilgan – kichishish, peeling, ogrikli xislar va kosmetik nuksonlarni bartaraf etish. Uning afzalligi tizimli nojuya tasirlarning deyarli tulik yukligida, shuningdek, maksadli xarakatda. Maxalliy ravishda kullaniladigan vositalar dorivor va parvarishlash vositalariga bulinadi.
Tashki terapiya, birinchi navbatda, kasallikning teri namoyonlarini imkon kadar tezrok bartaraf etish uchun kullaniladi. Bu maksadda ishlatiladigan moddalarning bazilari soglom, ammo kuruk va sezgir teriga ega bulgan, yoriklar va kobiklardan aziyat chekadigan odamlar uchun xam mos keladi. Yumshatuvchi moddalar bulgan maxsulotlar eng yaxshi variant xisoblanadi. Yumshatuvchilar – kosmetikaning yogga uxshash tarkibiy kismi, teri yuzasida ximoya lipid katlamini yaratishga kodir moddalar. Ananaga kura, bu maksadda jojoba yogi, kastor yogi, asal mumi, lanolin va boshkalar ishlatiladi.
Yumshatuvchilar epidermisning shox pardasini bir-biriga boglab, terini sillik, yumshok va “yorkin” kiladi. Bundan tashkari, yumshatuvchi moddalar namlikning buglanishini kamaytiradi va namlikning etarli darajasini saklagan xolda suv-lipid balansini tiklaydi [8]. Birok, agar sizda yogli teringiz kengaygan kuzalar va akne bulsa, ularni extiyotkorlik bilan ishlatish kerak.
Teri kasalliklarini davolash uchun maxalliy dorilar kullaniladi. Ularni bir nechta toifalarga bulish mumkin: yalliglanish va kichishishni bartaraf etishga karatilgan (masalan, topikal glyukokortikosteroidlar, kalsinevrin inxibitörleri), keratinizasiya jarayonlarining buzilishining oldini olish (retinoidlar, azelaik kislota) va infeksiyalarga karshi kurashishga karatilgan (antibiotiklar, antifungal va antiviral preparatlar). .
Yalliglanish va kichishish, shuningdek, tirnash xususiyati terining ximoya xususiyatlarini buzadi, kupincha bakterial yoki kuzikorin infeksiyasi asosiy kasallikka kushilib, kasallikning kechishini yomonlashtiradi va davolashni murakkablashtiradi.
Shifokorga tashrif buyurishdan oldin infeksiya bor yoki yukligini aniklash kiyin bulishi mumkinligi sababli, birinchi yordam tuplamida yalliglanish, kichishish va infeksiyaga tasir kiladigan kombinasiyalangan dori bulishi kerak
Bugungi kunda dorixona javonlarida kichishishni bartaraf etish va teridagi yalliglanishni kamaytirishga yordam beradigan kuplab vositalar mavjud. Ammo shuni unutmangki, davolanishni mutaxassis bilan maslaxatlashish bilan boshlash yaxshirok, bu teri kasalligining anik sababini aniklashga va tez tiklanishga karatilgan terapiya kursini ishlab chikishga yordam beradi.
