Пазанда – Pazanda Ҳархела маълумотлар
Шамоллашнинг белгилари ва босқичлари
Шамоллаш- бу юқори нафас йўлларининг юқумли касалликлари гуруҳи бўлиб, улар ҳудди шундай намоён бўлади, уларнинг қўзғатувчилари пневмотроп вируслардир. Совуқ, ташқи зарарсизлиги билан, бази ҳолларда жиддий асоратларга олиб келиши мумкин. Касалликнинг биринчи аниқ белгилари вирус инфексиясидан кейин бир -икки кун ичида пайдо бўлади. Совуққонлик қуйидаги аломатлар билан тавсифланади:
- юқори ҳарорат;
- тумов;
- йўтал;
- томоқдаги оғриқ ва шиш;
- интоксикасиядан келиб чиққан бўғим ва мушак оғриғи
шамоллашнинг биринчи белгилари одатда буруннинг оқиши ва томоқ оғриғидир. Оддий шамоллаш (орви) уч босқичда содир бўлади:
Шамоллашнинг бошланиши: Касалликнинг дастлабки босқичида вирус юқори нафас йўлларининг шиллиқ қаватида фаол равишда кўпаяди, бу еса маҳаллий тирнаш хусусияти ва мукуснинг фаол секресиясини (бурун оқиши, томоқ оғриғи, қуруқ йўтал) келтириб чиқаради. Шунингдек, совуқ бошланганда бутун организмнинг интоксикасияси пайдо бўлади ва ўсишни бошлайди.
Касалликнинг юқори даражаси: совуқнинг бу босқичида вирус қонга киради, бу иситмани ва умумий интоксикасия аломатларини келтириб чиқаради. Шу билан бирга, совуққонлик қўзғатувчисига ўзига хос антикорларни ишлаб чиқариш кўпайиб бормоқда, бунинг натижасида организмда қўзғатувчининг фаоллиги ва консентрасияси сезиларли даражада камаяди.
Охирги босқич: вирус деярли бутунлай вайрон бўлади, совуқ қайтади ва юқори нафас йўлларининг зарарланган епителиясини тиклаш бошланади.
Нафас олиш йўллари вируслари (шу жумладан грипп вируси) касалликнинг бошланишида, нафас йўлларининг епителийсида фаол кўпайганда, энг ҳимоясиз бўлади. Айнан шу даврда антивирал терапияни ўз вақтида тайинлаш ва шамоллашни даволашда сезиларли натижаларга эришишга ёрдам беради. Хусусан, вирусга қарши курашиш учун иммуностимуляторлар, интерферон препаратлари ва интерферон индукторларидан фойдаланиш мумкин. Гриппни даволашда ишлатиладиган ремантадин дориси организмга шамоллашни келтириб чиқарадиган бошқа нафас йўллари вируслари билан курашишга ёрдам беради.
Шамоллашнинг даволашни бошланиши шифокорга ташриф ёки шифокорнинг уйга чақируви билан бирга бўлиши керак. Ўткир респиратор вирусли инфексиялар ва шамоллаш билан, дори -дармонларни тўғри танлаш муҳим, бунинг учун жавобгарликни даволовчи шифокор ўз зиммасига олади.
Вужудга антивирал препаратлар ёрдамида АРВИ қўзғатувчиси билан курашса, совуқ аломатлари беморни қийнашда давом этади. Махсус симптоматик дорилар совуқ аломатларини енгишга ёрдам беради. Тана ҳароратини енгиллаштириш, интоксикасия аломатларини (бош оғриғи, мушаклардаги оғриқлар) ва томоқ оғриғини камайтириш учун парасетамол кўрсатилади. Совуқ билан бурун шиллиқ қаватининг шишишини камайтириш учун вазоконстрикторлардан фойдаланилади, совуқ пайтида кўп миқдорда лакримасияни йўқ қилади ва бурун бўшлиғидан мукус ажратилади, антигистамин тасирига эга дорилар буюрилади.
Шамоллашни ва унинг аломатларини енгиш учун антивирал компонентни ҳам, симптоматик тасир кўрсатадиган моддаларни ҳам ўз ичига олган бирлашган воситалар мавжуд. Бу дорилардан бири Анвимах. Шамоллашни даволаш воситаси қуйидагиларни ўз ичига олади:
- ремантадин;
- парасетамол;
- лоратадин;
- рутозид;
- С витамини.
Ремантадин организмга умумий шамоллашнинг қўзғатувчиси билан курашишга ёрдам берса, парасетамол тана ҳароратини пасайтиради ва бош оғриғини енгиллаштиради, лоратадин кўзлар ва бурун тиқилишини, рутозид эса қон томирлари деворларини ҳимоя қилади. Бутун совуқ пайтида аскорбин кислотаси бемор танасига тоник ва антиоксидант тасир кўрсатади. Натижада, препарат нафақат ўткир респиратор вирусли инфексиялар аломатларини йўқ қилади, балки умумий совуқнинг қўзғатувчиси билан ҳам курашади. Совуқнинг биринчи белгисида сиз (шифокор билан маслаҳатлашганидан кейин) ушбу комбинасияланган воситага мурожаат қилишингиз керак.
Замонавий дорилар бозори шамоллаш ва ўткир респиратор вирусли инфексияларга қарши мустақил курашиш учун катта имкониятлар очса -да, бу касалликларни даволаш шифокор назорати остида амалга оширилиши керак. Ҳар доим ҳеч қандай контрендикасияни ҳисобга олмаслик хавфи мавжуд бўлганлиги сабабли, мутахассис совуқни нотўғри даволашдан қочишга ёрдам беради.
